§ 1. 1. Wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników prowadzących działalność rolniczą dokonuje się w każdym miesiącu kalendarzowym na podstawie ewidencji będącej w posiadaniu Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, zwanej dalej "KRUS", aktualizowanej na podstawie złożonego przez rolnika oświadczenia o wielkości gospodarstwa rolnego.

2. Wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników prowadzących działalność w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 1998 r. nr 7, poz. 25, z późn. zm.), zwanych dalej "działami specjalnymi", dokonuje się na podstawie ewidencji będącej w posiadaniu KRUS, na podstawie złożonego przez rolnika oświadczenia o rodzaju prowadzonej działalności i przewidywanym dochodzie z prowadzonej działalności w zakresie działów specjalnych. Do oświadczenia dołącza się odpis decyzji naczelnika urzędu skarbowego wydanej na podstawie deklaracji o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji lub o wysokości przewidywanego dochodu w roku następnym.

3. Kwota dochodu, o której mowa w oświadczeniu, musi być zgodna z kwotą ustaloną w decyzji naczelnika urzędu skarbowego, o której mowa w ust. 2. W przypadku gdy kwota podana w oświadczeniu jest niższa od dochodu ustalonego w decyzji naczelnika urzędu skarbowego, podstawę wymiaru składki stanowi dochód ustalony w decyzji naczelnika urzędu skarbowego.

4. Za podstawę wymiaru składek przyjmuje się 1/12 wykazanego w oświadczeniu dochodu, z zastrzeżeniem ust. 9 i 10.

5. W przypadku gdy podstawa wymiaru składek ustalona na podstawie decyzji naczelnika urzędu skarbowego jest niższa niż świadczenie pielęgnacyjne przysługujące na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych lub działalność nie podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, podstawę wymiaru składki stanowi wysokość świadczenia pielęgnacyjnego obowiązująca w pierwszym dniu miesiąca, na który jest dokonywany wymiar składek.

6. Oświadczenie o wysokości dochodu, o którym mowa w ust. 2, rolnik jest obowiązany złożyć do dnia 31 stycznia każdego roku.

7. W przypadku nieprzedłożenia oświadczenia o wysokości dochodu w terminie, o którym mowa w ust. 6, składki za miesiąc styczeń i następujące po nim miesiące przypadające przed miesiącem, w którym oświadczenie to zostało złożone, ustala się od obowiązującej w grudniu minionego roku podstawy wymiaru składek, z zastrzeżeniem ust. 5.

8. W przypadku gdy złożenie oświadczenia, o którym mowa w ust. 2, nie jest możliwe ze względu na niedoręczenie przez urząd skarbowy decyzji naczelnika urzędu skarbowego, o której mowa w ust. 2, rolnik oblicza i zgłasza wysokość dochodu na podstawie danych zawartych w deklaracji o rodzajach i rozmiarach zamierzonej produkcji, zgłoszonych urzędowi skarbowemu w roku poprzedzającym rok podatkowy.

9. W przypadku rozpoczęcia działalności w zakresie działów specjalnych podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w trakcie roku rolnik obowiązany jest złożyć oświadczenie o wysokości dochodu w terminie 14 dni od dnia otrzymania decyzji naczelnika urzędu skarbowego, o której mowa w ust. 2. Podstawą do obliczenia składki jest kwota będąca ilorazem dochodu ustalonego w decyzji urzędu skarbowego i liczby miesięcy, przez które działy specjalne będą prowadzone w danym roku podatkowym. Do ustalenia podstawy wymiaru składek przepis ust. 5 stosuje się.

10. W przypadku rozpoczęcia działalności w zakresie działów specjalnych niepodlegąjących opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych w trakcie roku oświadczenie o wysokości przewidywanego dochodu jest składane w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Do ustalenia podstawy wymiaru składek przepis ust. 5 stosuje się odpowiednio.

11. W przypadku złożenia oświadczenia, o którym mowa w ust. 2, po terminie składka z tytułu prowadzenia działów specjalnych jest pobierana od pierwszego dnia miesiąca, w którym oświadczenie było złożone.

§ 2. 1. Rolnik, dla którego podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne stanowi deklarowana podstawa wymiaru składek, o której mowa w art. 80 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, jest obowiązany obliczać kwotę należnych składek i, bez uprzedniego wezwania, opłacać miesięczne składki w terminie do 15. dnia następnego miesiąca.

2. Wpłat składek, o których mowa w ust. 1, dokonuje się na wskazany przez KRUS rachunek bankowy.

§ 3. Rolnik, o którym mowa w § 2 ust. 1, jest obowiązany do oznaczania dokumentów płatniczych indywidualnie ustalonym dla niego przez KRUS numerem ubezpieczenia zdrowotnego i umieszczeniem treści jednoznacznie opisującej tytuł wpłaty. Oznaczone w ten sposób wpłaty są zaliczane na pokrycie należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z dyspozycją rolnika, z zastrzeżeniem § 9.

§ 4. Ustalania podstawy wymiaru składek osób, dla których podstawą wymiaru miesięcznej składki na ubezpieczenie zdrowotne jest kwota odpowiadająca wysokości świadczenia pielęgnacyjnego, dokonuje się według wysokości tego świadczenia, obowiązującej w pierwszym dniu miesiąca kalendarzowego, za który jest dokonywany ten wymiar.

§ 5. 1. Składka wymierzona dla osób prowadzących działalność rolniczą na wspólny rachunek podlega zewidencjonowaniu na indywidualnych kontach tych osób w wysokości proporcjonalnej do ich udziału we współwłasności lub współposiadaniu gospodarstwa rolnego. W przypadku braku określenia wielkości udziałów we współwłasności lub współposiadaniu gospodarstwa rolnego przyjmuje się, że są one równe.

2. Dla współmałżonków ewidencjonowanie składki następuje w równych częściach.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą ubezpieczonych, którzy odrębnie deklarują kwotę dochodu z działów specjalnych.

§ 6. 1. Składkę nalicza się od kwoty emerytury lub renty za bieżący miesiąc oraz wypłaty wyrównawczej za poprzedni okres.

2. Składka na ubezpieczenie zdrowotne od emerytur i rent wypłacanych raz na kwartał jest odprowadzana w całości w terminie do 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym świadczenie zostało wypłacone.

§ 7. 1. Ubezpieczony jest obowiązany zawiadomić KRUS o zmianach mających wpływ na podleganie ubezpieczeniu oraz wysokość składek w terminie 14 dni od dnia wystąpienia tych zmian.

2. Wysokość składki uwzględniająca zmiany, o których mowa w ust. 1, obowiązuje począwszy od następnego miesiąca kalendarzowego po miesiącu, w którym zmiany zostały zgłoszone.

3. Przepisy ust. 1 i 2 nie dotyczą zmiany wysokości zadeklarowanej kwoty dochodu z tytułu działów specjalnych w ciągu roku podatkowego.

4. Przepisy ust. 2 nie mają zastosowania do spraw, w których w trakcie trwania ubezpieczenia dokonano zgłoszenia prowadzenia działów specjalnych. Składka od zadeklarowanego dochodu ze zgłoszonych działów specjalnych jest pobierana począwszy od miesiąca, w którym dokonano zgłoszenia prowadzenia tych działów, z zastrzeżeniem § 1 ust. 5.

§ 8. Należne kwoty składek na ubezpieczenie zdrowotne podlegają zaokrągleniu do pełnych złotych w górę, jeżeli końcówka jest równa lub wyższa od 0,50 złotego, lub w dół, jeżeli jest niższa od 0,50 złotego.

§ 9. 1. Jeżeli wpłata składki na ubezpieczenie zdrowotne została dokonana po terminie, rolnik, o którym mowa w § 2 ust. 1, jest obowiązany przy dokonywaniu wpłaty uwzględnić również odsetki za zwłokę obliczone w wysokości i według zasad określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. nr 137, poz. 926, z późn. zm.).

2. Jeżeli wpłata, o której mowa w ust. 1, nie uwzględnia odsetek za zwłokę, mimo jej dokonania po terminie, KRUS zalicza dokonaną wpłatę proporcjonalnie na pokrycie kwoty zaległych składek oraz kwoty odsetek za zwłokę, w stosunku, w jakim w dniu wpłaty pozostaje kwota zaległości z tytułu składek do kwoty odsetek za zwłokę.

§ 10. 1. Wpłata dokonana przez poborcę skarbowego lub komornika sądowego w ramach prowadzonego przymusowego dochodzenia należności podlega rozliczeniu na pokrycie należności objętych danym tytułem wykonawczym.

2. Dokonaną na pokrycie danego tytułu wykonawczego wpłatę rozlicza się na pokrycie w pierwszej kolejności kosztów upomnienia, jeżeli zgodnie z przepisami o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej istniał obowiązek jego wystawienia, a pozostałą kwotę rozlicza się na pokrycie należnych składek i przysługujących od nich odsetek za zwłokę.

§ 11. Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2005 r.*⁾

____________________
*⁾ Niniejsze rozporządzenie było poprzedzone rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 13.05.2003 r. w sprawie szczegółowego sposobu ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne rolników, ich domowników oraz osób pobierających emeryturę lub rentę rolniczą, a także terminów i trybu ich opłacania (Dz. U. nr 93, poz. 862), które traci moc z dniem 31.12.2004 r. na podstawie art. 247 ustawy z dnia 27.08.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. nr 210, poz. 2135).