1. W celu zwiększenia przydatności danych wykazywanych w sprawozdaniu finansowym sporządzonym na dzień 31 grudnia 2002 r. według wzorów zawartych odpowiednio w załącznikach nr 1, 2 i 3 do ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. nr 113, poz. 1186 z późn. zm.), i zapewnienia porównywalności z danymi wykazanymi w rubrykach dotyczących "roku poprzedniego", należy dostosować dane wykazane w sprawozdaniu finansowym sporządzonym na dzień 31 grudnia 2001 r. do nowego zakresu informacyjnego i nowego układu tych składników sprawozdania finansowego.

2. W jednostkach innych niż banki i zakłady ubezpieczeń dostosowanie danych wykazanych w bilansie na dzień 31 grudnia 2001 r. do otwarcia ksiąg 2002 r. i odpowiednio wykazania w rubryce "za rok poprzedni" bilansu sporządzonego na dzień 31 grudnia 2002 r. obejmuje w szczególności:

- przeniesienie z wartości niematerialnych i prawnych do środków trwałych lub inwestycji niżej wymienionych praw:

• prawa wieczystego użytkowania gruntu,
  
  
• spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego,
  
  
• spółdzielczego prawa do lokalu użytkowego,

- przeniesienie ze środków trwałych (głównie nieruchomości) do inwestycji, jeżeli spełniają ich kryteria,

- przeniesienie kosztów organizacji poniesionych przy założeniu lub późniejszym rozszerzeniu spółki akcyjnej do pozycji rozliczeń międzyokresowych (długoterminowych),

- zaliczenie do środków trwałych w budowie dotychczasowych inwestycji rozpoczętych,

- wykazanie w długoterminowych rozliczeniach międzyokresowych odrębnie aktywów z tytułu odroczonego podatku dochodowego od osób prawnych, tj. ujemnej przejściowej różnicy z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych,

- zaprezentowanie rozliczeń międzyokresowych kosztów w podziale na długo- i krótkoterminowe, przy czym za krótkoterminowe uznaje się te pozycje kosztów lub ich część, które powinny być rozliczone w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego,

- wykazanie należności z tytułu dostaw i usług zaliczanych w całości do należności krótkoterminowych w podziale na okres ich spłaty do 12 miesięcy i powyżej 12 miesięcy licząc od dnia bilansowego,

- zaprezentowanie nabytych przez jednostkę udziałów (akcji) własnych przewidzianych zarówno do zbycia jak i umorzenia w kapitale (funduszu) własnym jako wielkość ujemną,

- wykazanie kapitału (funduszu) zapasowego bez szczegółowego podziału na źródła jego powstania (utworzenia),

- odrębne wykazanie rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne w podziale na długoterminową i krótkoterminową,

- wykazanie zobowiązań z tytułu dostaw i usług zaliczanych w całości do krótkoterminowych w podziale na okres ich spłaty do 12 miesięcy i powyżej 12 miesięcy licząc od dnia bilansowego,

- odrębne wykazanie ujemnej wartości firmy zakwalifikowanej do rozliczeń międzyokresowych przychodów; pozostałe rozliczenia międzyokresowe przychodów wykazuje się w podziale na krótkoterminowe, podlegające rozliczeniu w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego i długoterminowe,

- wykazanie rezerw z tytułu biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (np.: napraw gwarancyjnych, rękojmi, nie zafakturowanych usług) jako pozostałych rezerw na zobowiązania.

Zwraca się uwagę, że nowy układ bilansu wymaga ponadto wyodrębnienia:

• należności długoterminowych i krótkoterminowych,
  
  
• długo- i krótkoterminowych aktywów finansowych,
  
  
• zobowiązań długo- i krótkoterminowych

na dotyczące jednostek powiązanych i pozostałych.

3. Jeżeli jednostka przyjęła nowe zasady (politykę) rachunkowości w odniesieniu do już posiadanych aktywów (np. oddanych lub przyjętych w leasing finansowy środków trwałych, długoterminowych umów budowlanych, papierów wartościowych), to skutki zmian wynikające z ich zastosowania wprowadza do ksiąg rachunkowych roku 2002, pod datą 1.01.2002 r., jako pierwszą operację tego roku.

4. Rozliczenie zmian dotyczących bilansu, o których mowa w punktach 2 i 3 powinno nastąpić w sposób sprawdzalny. Dla kontroli poprawności rozliczenia zmian celowe może być sporządzenie zestawienia, w którego kolejnych rubrykach podaje się następujące dane:

1) stan aktywów i pasywów według bilansu sporządzonego na dzień 31 grudnia 2001 r. według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości (Dz. U. nr 121, poz. 591 z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym do końca 2001 r.,

2) stan aktywów i pasywów na dzień 1.01.2002 r. po uwzględnieniu zmian spowodowanych dostosowaniem danych, o którym mowa w punkcie 2, do nowego układu bilansu według wzoru stanowiącego załącznik nr 1 do ustawy z dnia 9.11.2000 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. nr 113, poz. 1186 z późn. zm.),

3) skutki zmian zasad (polityki) rachunkowości, o których mowa w punkcie 3,

4) stan aktywów i pasywów na dzień 1.01.2002 r., po uwzględnieniu zmian określonych w punktach 2 i 3.

5. Dostosowanie danych wykazywanych w rachunku zysków i strat za 2001 r. na układ rachunku zysków i strat za 2002 r. w rubryce "za rok poprzedni" następuje pozaksięgowo i dotyczy:

1) pozostałych przychodów i pozostałych kosztów operacyjnych oraz przychodów i kosztów finansowych wobec:

• wykazywania w tych pozycjach w sposób skompensowany skutków zbycia zarówno niefinansowych aktywów trwałych jak i finansowych aktywów długo- i krótkoterminowych,
  
  
• prezentowania per saldo nadwyżki dodatnich różnic kursowych nad ujemnymi lub odwrotnie; nadwyżkę figurującą w przychodach przyszłych okresów w bilansie sporządzonym na dzień kończący rok obrotowy 2001 należy pozostawić w tych przychodach, biorąc pod uwagę możliwość jej rozliczenia w ciągu 2002 r., a pozostałą, nie rozliczoną część tej nadwyżki odpisać na przychody finansowe na dzień kończący rok obrotowy 2002,

2) strat i zysków nadzwyczajnych wobec ograniczenia zakresu zdarzeń, których skutki prezentuje się jako nadzwyczajne; tym samym skutki części zdarzeń nadzwyczajnych będą prezentowane jako pozostałe koszty bądź przychody operacyjne, o ile jest to istotne.

Ponadto w rachunku zysków i strat wykazuje się odrębnie przychody i koszty wynikające z transakcji dokonanych z jednostkami powiązanymi. Dotyczy to przychodów netto ze sprzedaży produktów, towarów i materiałów (przychodów netto ze sprzedaży i zrównanych z nimi) kosztów sprzedanych produktów, towarów i materiałów oraz w ramach działalności finansowej przychodów finansowych z tytułu dywidend i udziałów w zyskach oraz odsetek a także kosztów finansowych z tytułu odsetek.

Również przekształcenie danych porównawczych wykazanych w rachunku zysków i strat powinno nastąpić w sposób sprawdzalny.

6. Wyjaśnienia zawarte w punktach 2-5 stosuje się odpowiednio do:

a) rachunku przepływów pieniężnych innych jednostek niż banki i zakłady ubezpieczeń,

b) sprawozdań finansowych banków i zakładów ubezpieczeń.

7. W jednostkach sporządzających sprawozdanie finansowe za rok obrotowy nie pokrywający się z rokiem kalendarzowym, w bilansie oraz rachunku zysków i strat sporządzanych na koniec roku obrotowego 2002/2003, w rubrykach dotyczących "roku poprzedniego" wykazać należy dane wynikające ze sprawozdań za rok poprzedzający z uwzględnieniem zmian spowodowanych w tych jednostkach wejściem w życie ustawy z dnia 9 listopada 2000 r. o zmianie ustawy o rachunkowości (Dz. U. nr 113, poz. 1186 z późn. zm.).