Ustawa z dnia 21.10.2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi1)
o przepisie
art./§
pełną treść
widoczną część
powiązane
powiązane
Przepisy ogólne
Art. 1. Ustawa określa zasady i tryb zawierania umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi, zwanej dalej "umową koncesji", środki ochrony prawnej oraz organy właściwe w sprawach uregulowanych w ustawie.
Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:
1) dokumentach koncesji - należy przez to rozumieć dokumenty, które wytworzył lub do których odwołuje się zamawiający, służące do opisania lub ustalenia elementów umowy koncesji lub postępowania o zawarcie umowy koncesji, w tym ogłoszenie o postępowaniu o zawarcie umowy, zwane dalej "ogłoszeniem o koncesji", wstępne ogłoszenie informacyjne, zaproszenie do ubiegania się o zawarcie umowy koncesji, zaproszenie do składania ofert, opis przedmiotu umowy koncesji oraz inne dokumenty, w tym dotyczące sposobu przedstawiania dokumentów przez wykonawców;
2) działalności sektorowej - należy przez to rozumieć działalność w zakresie jednego z rodzajów działalności, o których mowa w art. 132 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 i 2215 oraz z 2019 r. poz. 53 i 730), zwanej dalej "Prawem zamówień publicznych", lub działalność związaną ze świadczeniem usług, o których mowa w art. 132 ust. 3 Prawa zamówień publicznych;
3) koncesjonariuszu - należy przez to rozumieć wykonawcę, z którym zawarto umowę koncesji;
4) minimalnych wymaganiach - należy przez to rozumieć określone przez zamawiającego w dokumentach koncesji wymagania techniczne, fizyczne, funkcjonalne i prawne, którym ma odpowiadać oferta;
5) obiekcie budowlanym - należy przez to rozumieć obiekt budowlany w rozumieniu art. 2 pkt 5d Prawa zamówień publicznych;
6) postępowaniu o zawarcie umowy koncesji - należy przez to rozumieć postępowanie wszczynane w drodze publicznego ogłoszenia o koncesji, wstępnego ogłoszenia informacyjnego albo przekazania zaproszenia do ubiegania się o zawarcie umowy koncesji w celu dokonania wyboru wykonawcy, z którym zostanie zawarta umowa koncesji;
7) robotach budowlanych - należy przez to rozumieć wykonanie albo zaprojektowanie i wykonanie robót budowlanych związanych z jednym z rodzajów działalności określonych w załączniku I do dyrektywy 2014/23/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji (Dz. Urz. UE L 94 z 28.03.2014, str. 1, z późn. zm.), zwanej dalej "dyrektywą 2014/23/UE", lub obiektu budowlanego, lub realizację obiektu budowlanego, za pomocą dowolnych środków, zgodnie z wymaganiami określonymi przez zamawiającego;
8) środkach komunikacji elektronicznej - należy przez to rozumieć środki komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2019 r. poz. 123 i 730) lub faks;
9) usługach - należy przez to rozumieć świadczenia, których przedmiotem nie są roboty budowlane lub dostawy w rozumieniu art. 2 pkt 2 Prawa zamówień publicznych;
10) wykonawcy - należy przez to rozumieć osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej lub grupę takich podmiotów, które ubiegają się o zawarcie umowy koncesji lub złożyły ofertę;
11) zamawiającym - należy przez to rozumieć:
a) podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a Prawa zamówień publicznych,
b) przedsiębiorstwo publiczne, przez które należy rozumieć przedsiębiorstwo, na które podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a Prawa zamówień publicznych, pojedynczo lub wspólnie, bezpośrednio lub pośrednio może wywierać dominujący wpływ przez:
- posiadanie ponad połowy udziałów albo akcji w tym przedsiębiorstwie,
- kontrolowanie ponad połowy głosów przypadających na akcje wyemitowane przez to przedsiębiorstwo,
- prawo do powoływania ponad połowy członków organu zarządzającego lub nadzorczego przedsiębiorstwa
- jeżeli umowa koncesji jest zawierana w celu wykonywania jednego z rodzajów działalności sektorowej,
c) podmiot inny niż określony w lit. a i b, jeżeli umowa koncesji jest zawierana w celu wykonywania jednego z rodzajów działalności sektorowej, a działalność ta jest wykonywana na podstawie praw szczególnych lub praw wyłącznych, o których mowa w art. 3 ust. 2 Prawa zamówień publicznych.
Art. 3. 1. Na podstawie umowy koncesji zamawiający powierza koncesjonariuszowi wykonanie robót budowlanych lub świadczenie usług i zarządzanie tymi usługami za wynagrodzeniem.
2. W przypadku powierzenia koncesjonariuszowi:
1) wykonania robót budowlanych - wynagrodzenie stanowi wyłącznie prawo do eksploatacji obiektu budowlanego będącego przedmiotem umowy albo takie prawo wraz z płatnością (umowa koncesji na roboty budowlane);
2) świadczenia usług i zarządzania tymi usługami - wynagrodzenie stanowi wyłącznie prawo do wykonywania usług będących przedmiotem umowy albo takie prawo wraz z płatnością (umowa koncesji na usługi).
3. Koncesjonariusz ponosi ryzyko ekonomiczne związane z eksploatacją obiektu budowlanego lub wykonywaniem usług i obejmujące ryzyko związane z popytem lub podażą.
4. Przez ponoszenie ryzyka ekonomicznego należy rozumieć sytuację, w której w zwykłych warunkach funkcjonowania koncesjonariusz nie ma gwarancji odzyskania poniesionych nakładów inwestycyjnych lub kosztów związanych z eksploatacją obiektu budowlanego lub świadczeniem usług będących przedmiotem umowy koncesji oraz jest narażony na wahania rynku, a w szczególności jego szacowane potencjalne straty związane z wykonywaniem umowy koncesji nie mogą być jedynie nominalne lub nieistotne.
5. Oceniając ryzyko ekonomiczne, uwzględnia się w spójny i jednolity sposób wartość bieżącą netto wszystkich inwestycji, kosztów i przychodów koncesjonariusza.
Art. 4. Przepisy ustawy stosuje się do umów koncesji, których szacunkowa wartość jest równa lub przekracza wyrażoną w złotych równowartość kwoty 30.000 euro, ustaloną z zastosowaniem średniego kursu złotego w stosunku do euro określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 35 ust. 3 Prawa zamówień publicznych.
Art. 5. 1. Przepisów ustawy nie stosuje się do zawierania umów koncesji:
1) w odniesieniu do których zamawiający mają obowiązek przeprowadzić postępowanie zgodnie z procedurami odmiennymi od przewidzianych w ustawie określonymi:
a) w umowie międzynarodowej zawartej między Rzecząpospolitą Polską a jednym lub wieloma państwami niebędącymi członkami Unii Europejskiej, dotyczącej realizacji lub prowadzenia przedsięwzięcia przez strony tej umowy,
b) przez organizację międzynarodową lub międzynarodową instytucję finansującą, jeżeli umowy koncesji są w całości finansowane przez tę organizację lub instytucję, a w przypadku umów koncesji współfinansowanych w ponad 50% przez tę organizację lub instytucję - jeżeli strony uzgodniły mającą zastosowanie procedurę zawierania umów koncesji inną niż przewidziana w ustawie;
2) w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa:
a) podlegających szczególnej procedurze na podstawie umowy międzynarodowej lub porozumienia, zawartych między Rzecząpospolitą Polską a jednym lub wieloma państwami,
b) podlegających szczególnej procedurze na podstawie umowy międzynarodowej lub porozumienia, zawartych między Rzecząpospolitą Polską a jednym lub wieloma państwami, związanych ze stacjonowaniem wojsk i dotyczących przedsiębiorców, niezależnie od ich siedziby lub miejsca zamieszkania,
c) podlegających szczególnej procedurze organizacji międzynarodowej, jeżeli umowa koncesji musi być zawarta przez Rzeczpospolitą Polską zgodnie z tą procedurą,
d) w przypadku których stosowanie przepisów ustawy nakładałoby na zamawiającego obowiązek przekazania informacji, których ujawnienie jest sprzeczne z podstawowymi interesami bezpieczeństwa państwa, w zakresie, w jakim ochrona ich nie może zostać zagwarantowana w inny sposób niż udzielenie zamówienia z wyłączeniem stosowania przepisów ustawy,
e) w ramach programu współpracy między Rzecząpospolitą Polską i co najmniej jednym państwem członkowskim Unii Europejskiej, opartego na badaniach i rozwoju, rozumianych jako każda działalność dotycząca badań naukowych i prac rozwojowych, w szczególności obejmujących tworzenie technologicznych egzemplarzy próbnych sprzętu pokazującego zastosowanie nowego zamysłu lub nowej technologii w odpowiednich lub reprezentatywnych warunkach, które są prowadzone wspólnie nad opracowaniem nowego produktu oraz, tam gdzie ma to zastosowanie, na późniejszych etapach całości lub części cyklu życia tego produktu,
f) zawieranych w imieniu rządu Rzeczypospolitej Polskiej z rządem innego państwa, bezpośrednio związanych z:
- newralgicznym sprzętem lub sprzętem wojskowym w rozumieniu odpowiednio art. 2 pkt 5b i 8a Prawa zamówień publicznych,
- robotami budowlanymi lub usługami do szczególnych celów wojskowych lub newralgicznymi robotami budowlanymi lub newralgicznymi usługami w rozumieniu odpowiednio art. 2 pkt 5a i 5c Prawa zamówień publicznych,
g) w państwie niebędącym członkiem Unii Europejskiej, w tym zakupów cywilnych realizowanych podczas rozmieszczenia sił zbrojnych oraz sił, do których podstawowych zadań należy ochrona bezpieczeństwa, w przypadku gdy względy operacyjne wymagają ich zawarcia z koncesjonariuszem usytuowanym w strefie prowadzenia działań;
3) których przedmiotem są:
a) usługi arbitrażowe lub pojednawcze,
b) usługi Narodowego Banku Polskiego,
c) nabycie własności lub innych praw do istniejących budynków lub nieruchomości, w szczególności dzierżawa lub najem, bez względu na sposób finansowania,
d) nabycie audycji i materiałów do audycji lub ich opracowanie, produkcja lub koprodukcja, jeżeli są przeznaczone na potrzeby świadczenia audiowizualnych usług medialnych lub radiowych usług medialnych, udzielanych przez dostawców audiowizualnych lub radiowych usług medialnych,
e) zakup czasu antenowego lub audycji od dostawców audiowizualnych lub radiowych usług medialnych,
f) usługi prawne:
- zastępstwa procesowego wykonywanego przez adwokata, radcę prawnego lub prawnika zagranicznego w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1874 oraz z 2019 r. poz. 730), w postępowaniu arbitrażowym lub pojednawczym, lub przed sądami, trybunałami lub innymi organami publicznymi państwa członkowskiego Unii Europejskiej, państwa trzeciego lub przed międzynarodowymi sądami, trybunałami, instancjami arbitrażowymi lub pojednawczymi,
- doradztwa prawnego wykonywanego przez adwokata, radcę prawnego lub prawnika zagranicznego w rozumieniu ustawy z dnia 5 lipca 2002 r. o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w Rzeczypospolitej Polskiej, w zakresie przygotowania postępowań, o których mowa w tiret pierwszym, lub gdy zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że sprawa, której dotyczy to doradztwo, stanie się przedmiotem tych postępowań,
- notarialnego poświadczania i uwierzytelniania dokumentów,
- świadczone przez pełnomocników lub inne usługi prawne, których koncesjonariusze są wyznaczani przez sąd lub trybunał danego państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub wyznaczani z mocy prawa w celu wykonania konkretnych zadań pod nadzorem takich trybunałów lub sądów,
- związane z wykonywaniem władzy publicznej,
g) usługi finansowe związane z emisją, sprzedażą, kupnem lub zbyciem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 2286, 2243 i 2244 oraz z 2019 r. poz. 730 i 875) oraz operacje przeprowadzane z Europejskim Instrumentem Stabilności Finansowej i Europejskim Mechanizmem Stabilności,
h) pożyczki lub kredyty, bez względu na to, czy wiążą się one z emisją, sprzedażą, kupnem lub zbyciem papierów wartościowych lub innych instrumentów finansowych, z wyjątkiem kredytów zaciąganych przez jednostki samorządu terytorialnego w granicach upoważnień zawartych w uchwale budżetowej,
i) usługi w dziedzinie obrony cywilnej, ochrony ludności i zapobiegania niebezpieczeństwom, świadczone przez organizacje lub stowarzyszenia o charakterze niekomercyjnym i objęte kodami CPV: 75250000-3, 75251000-0, 75251100-1, 75251110-4, 75251120-7, 75252000-7, 75222000-8, 98113100-9 oraz 85143000-3, określonymi w rozporządzeniu (WE) nr 2195/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 listopada 2002 r. w sprawie Wspólnego Słownika Zamówień (CPV) (Dz. Urz. WE L 340 z 16.12.2002, str. 1, z późn. zm. - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 6, t. 5, str. 3), zwanym dalej "Wspólnym Słownikiem Zamówień", z wyjątkiem usług transportu sanitarnego pacjentów,
j) usługi transportu lotniczego świadczone w oparciu o koncesję udzieloną na podstawie rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1008/2008 z dnia 24 września 2008 r. w sprawie wspólnych zasad wykonywania przewozów lotniczych na terenie Wspólnoty (Dz. Urz. UE L 293 z 31.10.2008, str. 3);
4) jeżeli są spełnione następujące warunki:
a) koncesji nadano klauzulę zgodnie z przepisami o ochronie informacji niejawnych,
b) wymaga tego istotny interes bezpieczeństwa państwa, lub
c) wymaga tego ochrona bezpieczeństwa publicznego, lub
d) koncesji muszą towarzyszyć, na podstawie odrębnych przepisów, szczególne środki bezpieczeństwa
- w zakresie, w jakim ochrona istotnych interesów dotyczących bezpieczeństwa państwa określonych w lit. a-d nie może zostać zagwarantowana w inny sposób niż zawarcie umowy koncesji bez zastosowania przepisów ustawy;
5) na usługi zawieranych z innym zamawiającym, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a Prawa zamówień publicznych, który wykonuje działalność na podstawie prawa wyłącznego w rozumieniu art. 3 ust. 2 Prawa zamówień publicznych;
6) na usługi zawieranych z podmiotami, które wykonują działalność sektorową na podstawie prawa wyłącznego w rozumieniu art. 3 ust. 2 Prawa zamówień publicznych;
7) przez zamawiającego, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a Prawa zamówień publicznych, którego głównym celem jest:
a) umożliwienie zamawiającym oddania do dyspozycji publicznej sieci telekomunikacyjnej,
b) eksploatacja publicznej sieci telekomunikacyjnej,
c) świadczenie publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych za pomocą publicznej sieci telekomunikacyjnej;
8) na usługi badawcze i rozwojowe, chyba że usługi te są objęte kodami CPV od 73000000-2 do 73120000-9, 73300000-5, 73420000-2 i 73430000-5, określonymi we Wspólnym Słowniku Zamówień, oraz spełnione są łącznie następujące warunki:
a) korzyści z tych usług przypadają wyłącznie zamawiającemu na potrzeby jego własnej działalności,
b) całość wynagrodzenia za świadczoną usługę wypłaca zamawiający;
9) na usługi prowadzenia loterii, objęte kodem CPV 92351100-7, określonym we Wspólnym Słowniku Zamówień, na podstawie prawa wyłącznego innego niż prawo, o którym mowa w art. 3 ust. 2 Prawa zamówień publicznych, o ile przyznanie takiego prawa wyłącznego ogłoszono w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej;
10) przez zamawiającego, o którym mowa w art. 3 ust. 1 pkt 1-3a Prawa zamówień publicznych, w celu wykonywania działalności poza obszarem Unii Europejskiej, o ile nie będzie wykorzystywana sieć znajdująca się na obszarze Unii Europejskiej lub obszar Unii Europejskiej;
11) przez podmioty wykonujące działalność sektorową, jeżeli umowa koncesji jest zawierana z podmiotami:
a) z którymi zamawiający sporządza roczne skonsolidowane sprawozdania finansowe w rozumieniu przepisów o rachunkowości,
b) w których zamawiający posiada ponad połowę udziałów albo akcji, kontroluje ponad połowę głosów przypadających na akcje wyemitowane przez te podmioty lub posiada prawo wybierania ponad połowy składu organu nadzorczego lub zarządzającego,
c) które posiadają ponad połowę udziałów albo akcji zamawiającego, kontrolują ponad połowę głosów przypadających na akcje wyemitowane przez zamawiającego lub posiadają prawo wybierania ponad połowy składu jego organu nadzorczego lub zarządzającego,
d) które wspólnie z zamawiającym podlegają określonemu w lit. c wpływowi innego przedsiębiorcy na podstawie prawa własności, udziału finansowego lub obowiązujących go przepisów
- jeżeli w okresie poprzednich 3 lat co najmniej 80% przeciętnych przychodów tych podmiotów osiąganych ze świadczenia usług w przypadku umowy koncesji na usługi lub wykonywania robót budowlanych w przypadku umowy koncesji na roboty budowlane pochodziło odpowiednio ze świadczenia usług lub wykonywania robót budowlanych na rzecz zamawiającego lub podmiotów powiązanych z tym zamawiającym w sposób, o którym mowa w lit. a-d;
12) przez podmiot utworzony przez zamawiających w celu wspólnego wykonywania działalności sektorowej z:
a) jednym z tych zamawiających, pod warunkiem że podmiot ten został utworzony na okres co najmniej 3 lat, a z dokumentu, na podstawie którego został utworzony, wynika, że zamawiający będą uczestniczyli w tym podmiocie w tym okresie,
b) podmiotem powiązanym z jednym z tych zamawiających w sposób, o którym mowa w pkt 11, jeżeli w okresie poprzednich 3 lat co najmniej 80% przeciętnych przychodów tego podmiotu osiąganych ze świadczenia usług w przypadku umowy koncesji na usługi lub wykonywania robót budowlanych w przypadku umowy koncesji na roboty budowlane pochodziło odpowiednio ze świadczenia usług lub wykonywania robót budowlanych na rzecz zamawiającego lub podmiotów powiązanych z zamawiającym w sposób, o którym mowa w pkt 11;
13) przez zamawiającego z podmiotem, w którym uczestniczy ten zamawiający na zasadach określonych w pkt 12.
2. W przypadku gdy ze względu na dzień utworzenia podmiotu powiązanego z zamawiającym w sposób, o którym mowa w ust. 1 pkt 11-13, lub rozpoczęcia jego działalności dane dotyczące średniego przychodu za 3 lata poprzedzające zawarcie umowy koncesji, o których mowa w ust. 1 pkt 11-13, są niedostępne lub nieadekwatne, dane te ustala się za pomocą wiarygodnych prognoz handlowych.
3. Jeżeli spośród podmiotów powiązanych z zamawiającym w sposób, o którym mowa w ust. 1 pkt 11, więcej niż jeden podmiot świadczy usługi o takim samym lub podobnym przeznaczeniu lub wykonuje roboty budowlane o takim samym lub podobnym przeznaczeniu, na rzecz tego zamawiającego, uwzględnia się całkowity przychód wszystkich tych podmiotów osiągany ze świadczenia usług lub wykonywania robót budowlanych.
4. Zamawiający, na wniosek Komisji Europejskiej, przekazuje informacje dotyczące niestosowania ustawy na podstawie ust. 1 pkt 11-13, w zakresie nazw i danych zamawiających, charakteru i wartości umów koncesji oraz dowodów uznanych za niezbędne przez Komisję Europejską.
5. Przepisów ustawy nie stosuje się do zawierania umów koncesji przez zamawiających w odniesieniu do działalności, wobec której Komisja Europejska wydała decyzję, o której mowa w art. 138f Prawa zamówień publicznych, albo bezskutecznie upłynął termin na wydanie takiej decyzji.