Przepisy ogólne

Art. 1. 1. Ustawa określa:

1) warunki restrukturyzacji należności publicznoprawnych od przedsiębiorców, zwanej dalej "restrukturyzacją";

2) zasady ustalania należności podlegających restrukturyzacji i tryb postępowania restrukturyzacyjnego;

3) warunki uzyskania preferencji podatkowych dla przedsiębiorców nieposiadających zaległości podatkowych.

2. Restrukturyzacją są objęci przedsiębiorcy, o których mowa w przepisach o warunkach dopuszczalności i nadzorowaniu pomocy publicznej dla przedsiębiorców, w szczególności którzy tracą zdolność do konkurowania na rynku, wyrażającą się zwłaszcza w znacznym stopniu: zmniejszeniem obrotów, nadmierną zdolnością produkcyjną, wzrostem zapasów, spadkiem zyskowności lub ponoszeniem strat, jak również wzrostem zadłużenia i brakiem możliwości uzyskania bankowych kredytów, poręczeń lub gwarancji.

Art. 2. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

1) przedsiębiorcy - rozumie się przez to przedsiębiorcę określonego w art. 2 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 19 listopada 1999 r. - Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 1178, z późn. zm.)*⁾ mającego miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej będącego podatnikiem, płatnikiem, następcą prawnym lub osobą trzecią odpowiadającą za zaległości podatkowe albo innego zobowiązanego do uiszczenia należności, o których mowa w art. 6;

2) organie restrukturyzacyjnym - rozumie się przez to organ podatkowy, organ celny lub inny organ właściwy do poboru należności, o których mowa w art. 6 - będący organem pierwszej instancji;

3) należnościach znanych - rozumie się przez to należności, w tym należności sporne, wynikające z ewidencji lub rejestrów prowadzonych przez organ restrukturyzacyjny lub z innych danych znajdujących się w posiadaniu tego organu, a w szczególności z zeznań, deklaracji, decyzji i postanowień;

4) należnościach spornych - rozumie się przez to należności, o których mowa w art. 6, będące przedmiotem sporu - w przypadku gdy:

a) od decyzji dotyczącej danej należności, wydanej przed dniem 1 lipca 2002 r., wniesiono odwołanie lub skargę do sądu,

b) decyzja dotycząca danej należności, wydana przed dniem 1 lipca 2002 r., jest przedmiotem postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności, wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia, lub stwierdzenia jej wygaśnięcia, wszczętego na wniosek;

5) programie restrukturyzacji - rozumie się przez to program opracowany przez przedsiębiorcę, zawierający w szczególności analizę i ocenę stanu ekonomiczno-finansowego przedsiębiorcy, określenie sposobów działania, które mogą zapewnić osiągnięcie trwałej poprawy wyniku finansowego wraz ze wskazaniem źródeł finansowania przedsięwzięć restrukturyzacyjnych, prognozę efektów ekonomiczno-finansowych - którego celem jest poprawa sytuacji finansowej przedsiębiorcy, stworzenie perspektyw jego rozwoju oraz tworzenie nowych miejsc pracy;

6) przedsiębiorcach objętych programami restrukturyzacyjnymi - rozumie się przez to przedsiębiorców, którzy podlegają różnym formom restrukturyzacji na podstawie ustaw:

a) z dnia 26 listopada 1998 r. o dostosowaniu górnictwa węgla kamiennego do funkcjonowania w warunkach gospodarki rynkowej oraz szczególnych uprawnieniach i zadaniach gmin górniczych (Dz. U. poz. 1112, z 2001 r. poz. 41 i 1802, z 2002 r. poz. 1826 i 2020 oraz z 2003 r. poz. 844)**⁾,

b) z dnia 7 października 1999 r. o wspieraniu restrukturyzacji przemysłowego potencjału obronnego i modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1876 oraz z 2016 r. poz. 2260),

c) z dnia 14 lipca 2000 r. o restrukturyzacji finansowej górnictwa siarki (Dz. U. z 2016 r. poz. 1752),

d) z dnia 8 września 2000 r. o komercjalizacji, restrukturyzacji i prywatyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe"***⁾ (Dz. U. z 2017 r. poz. 680 i 1529),

e) z dnia 24 sierpnia 2001 r. o restrukturyzacji hutnictwa żelaza i stali (Dz. U. poz. 1196, z późn. zm.).

______________________
*⁾ Utraciła moc na podstawie art. 66 ustawy z dnia 2.07.2004 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 1808, z 2006 r. poz. 1636, z 2008 r. poz. 888, z 2009 r. poz. 97 oraz z 2011 r. poz. 764), która weszła w życie z dniem 21.08.2004 r.
**⁾ Utraciła moc na podstawie art. 55 ustawy z dnia 28.11.2003 r. o restrukturyzacji górnictwa węgla kamiennego w latach 2003-2006 (Dz. U. poz. 2037, z 2005 r. poz. 1250, z 2006 r. poz. 1835 oraz z 2007 r. poz. 227), która weszła w życie z dniem 26.12.2003 r.
***⁾ Obecnie tytuł ustawy brzmi: o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe", na podstawie art. 30 pkt 1 ustawy z dnia 16.12.2016 r. - Przepisy wprowadzające ustawę o zasadach zarządzania mieniem państwowym (Dz. U. poz. 2260), która weszła w życie z dniem 1.01.2017 r.

Art. 3. 1. Ustawy nie stosuje się do przedsiębiorców znajdujących się w likwidacji lub w upadłości.

2. Do przedsiębiorców, którzy złożyli wniosek o wszczęcie postępowania restrukturyzacyjnego na podstawie przepisów o pomocy publicznej dla przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu dla rynku pracy, ustawę stosuje się z uwzględnieniem tych przepisów.

Art. 4. Restrukturyzacja należności, o których mowa w art. 6, polega na umorzeniu tych należności w całości wraz z odsetkami za zwłokę lub opłatą prolongacyjną - na zasadach określonych w ustawie.

Art. 5. 1. Premia podatkowa jest prawem przedsiębiorcy do zaliczenia, w roku podatkowym rozpoczynającym się w 2002 r., do kosztów uzyskania przychodu w podatku dochodowym, wierzytelności odpisanych jako nieściągalne lub rezerw utworzonych na pokrycie wierzytelności - zaliczonych uprzednio do przychodów należnych, jeżeli wierzytelności te:

1) są należne od przedsiębiorców oraz

2) nie zostały uregulowane przez dłużników przez okres co najmniej 90 dni od dnia powstania należności, oraz

3) stanowiły przychód należny przedsiębiorcy przed dniem 1 lipca 2002 r., oraz

4) zostały zgłoszone do właściwego urzędu skarbowego w terminie i w zakresie określonych w ustawie.

2. Zasady korzystania z premii podatkowej, o której mowa w ust. 1, określają przepisy rozdziału 3.

Art. 6. 1. Restrukturyzacji podlegają następujące należności:

1) znane na dzień 30 czerwca 2002 r. zaległości, z zastrzeżeniem ust. 4 i art. 16, z tytułu:

a) podatków:

- dochodowego od osób fizycznych,

- zryczałtowanego dochodowego od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne,

- dochodowego od osób prawnych,

- od towarów i usług,

- akcyzowego,

- zniesionych przed dniem wejścia w życie ustawy,

b) należności celnych,

c) wpłat z zysku;

2) znane na dzień 31 grudnia 2001 r. zaległości wobec:

a) Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, z tytułu składek należnych do dnia 31 grudnia 1998 r. - w całości, oraz z tytułu składek należnych za okres od dnia 1 stycznia 1999 r. do dnia 31 grudnia 2001 r. - w części finansowanej przez płatnika, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 11 i 16,

b) Funduszu Pracy, z tytułu należnych składek,

c) Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, z tytułu należnych składek,

d) Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, z tytułu należnych wpłat,

e) Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, z tytułu należnych opłat i kar pieniężnych ustalanych na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego oraz opłat produktowych pobieranych na podstawie przepisów o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej i opłacie depozytowej;

3) odsetki za zwłokę od zaległości wymienionych w pkt 1 i 2.

2. Restrukturyzacji podlegają również:

1) zaległości, o których mowa w ust. 1, w stosunku do których do dnia 30 czerwca 2002 r. zostały wydane decyzje rozkładające na raty lub odraczające termin płatności, lub gdy zaległości te stanowią należności sporne;

2) opłaty prolongacyjne ustalone w związku z decyzjami wymienionymi w pkt 1.

3. Nie podlegają restrukturyzacji zaległości z tytułu składki na ubezpieczenie emerytalne.

4. Nie podlegają restrukturyzacji również zaległości podatkowe i celne określone w decyzji właściwego organu podatkowego, organu celnego lub organu kontroli skarbowej oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, wpłat do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz opłat i kar dla Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej określone w wyniku postępowania kontrolnego - jeżeli zaległości te określone zostały w związku z dokonywaniem czynności prawnych mających na celu obejście przepisów podatkowych, o należnościach celnych, o ubezpieczeniach społecznych lub przepisów dotyczących wymiaru i poboru tych należności.

Art. 7. 1. Ustawę stosuje się odpowiednio do należności od przedsiębiorców z tytułu zobowiązań podatkowych stanowiących dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego podejmie uchwałę o restrukturyzacji tych należności, z wyjątkiem podatków, które nie są związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

2. Umorzenie należności jednostek samorządu terytorialnego na podstawie ustawy nie uprawnia tych jednostek do rekompensaty ubytku ich dochodów z tego tytułu przez budżet państwa.

3. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, organem restrukturyzacyjnym jest przewodniczący zarządu jednostki samorządu terytorialnego, z zastrzeżeniem ust. 4.

4. Jeżeli zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w ust. 1, jest pobierane przez urząd skarbowy, organem restrukturyzacyjnym, w zakresie tego zobowiązania, jest ten urząd.

5. Uchwałę, o której mowa w ust. 1, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie ustawy.

6. Przedsiębiorca występujący o objęcie postępowaniem restrukturyzacyjnym należności, o których mowa w ust. 4, jest obowiązany wraz z wnioskiem przedstawić organowi restrukturyzacyjnemu uchwałę podjętą przez organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego, jeżeli organem restrukturyzacyjnym nie jest organ, który podjął taką uchwałę.

7. Niedotrzymanie terminu określonego w ust. 5 powoduje nieobjęcie postępowaniem restrukturyzacyjnym należności, o których mowa w ust. 4.

Art. 8. 1. Niewygasłe należności od przedsiębiorcy, objęte restrukturyzacją na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6, mogą być objęte postępowaniem restrukturyzacyjnym w zakresie i na zasadach określonych w niniejszej ustawie.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1, restrukturyzacja prowadzona na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6 podlega, na wniosek przedsiębiorcy, umorzeniu w zakresie należności, o których mowa w art. 6, podlegających restrukturyzacji na podstawie niniejszej ustawy.

3. Przedsiębiorca występujący o objęcie postępowaniem restrukturyzacyjnym określonym w niniejszej ustawie jest obowiązany, nie później niż w terminie 45 dni od dnia złożenia wniosku, o którym mowa w art. 12 ust. 1, przedstawić organowi restrukturyzacyjnemu, wydaną przez właściwy organ, decyzję lub inny dokument potwierdzający umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego prowadzonego na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6.

4. Do czasu przedstawienia decyzji lub innego dokumentu potwierdzającego umorzenie postępowania restrukturyzacyjnego, w zakresie należności, o których mowa w ust. 1, prowadzonego na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6, postępowanie restrukturyzacyjne wszczęte na podstawie niniejszej ustawy zawiesza się, z zastrzeżeniem ust. 5. Okres zawieszenia postępowania nie przedłuża terminu do wydania decyzji o zakończeniu postępowania restrukturyzacyjnego, określonego w art. 21 ust. 1.

5. W razie niedotrzymania terminu, o którym mowa w ust. 3, postępowanie restrukturyzacyjne wszczęte na podstawie niniejszej ustawy ulega umorzeniu z mocy prawa. Z mocy prawa wznawia się restrukturyzację prowadzoną na podstawie ustaw wymienionych w art. 2 pkt 6.

6. Należność może być objęta tylko jednym postępowaniem restrukturyzacyjnym.