Dostęp do informacji niejawnych. Postępowania sprawdzające

Art. 26. 1. Kierownik jednostki organizacyjnej określi stanowiska oraz rodzaje prac zleconych, z którymi może łączyć się dostęp do informacji niejawnych, odrębnie dla każdej klauzuli tajności.

2. (uchylony)

Art. 27. 1. Dopuszczenie do pracy lub pełnienia służby na stanowisku albo zlecenie pracy, o której mowa w art. 26, z zastrzeżeniem ust. 2, 3 i 6-8, może nastąpić po:

1) przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego;

2) przeszkoleniu tej osoby w zakresie ochrony informacji niejawnych.

2. Postępowania sprawdzającego nie przeprowadza się wobec osób sprawujących urzędy: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Senatu Rzeczypospolitej Polskiej i Prezesa Rady Ministrów.

2a. Postępowania sprawdzającego nie przeprowadza się wobec kandydatów na członków Rady Ministrów powoływanych w trybie art. 154, 155 lub 161 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

3. Postępowania sprawdzającego nie przeprowadza się, z zastrzeżeniem ust. 4, wobec posłów i senatorów.

4. Marszałek Sejmu lub Marszałek Senatu zwracają się, za zgodą osoby sprawdzanej, do służb ochrony państwa o przeprowadzenie postępowania sprawdzającego wobec posłów lub senatorów, których obowiązki poselskie bądź senatorskie wymagają dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "ściśle tajne".

5. W przypadku odmowy wydania poświadczenia bezpieczeństwa osobie, o której mowa w ust. 4 - za jej zgodą - Prezes Rady Ministrów przedstawia informację o powodach tej odmowy Marszałkowi Sejmu, jeżeli odmowa dotyczy posła, albo Marszałkowi Senatu, jeżeli odmowa dotyczy senatora.

6. Postępowania sprawdzającego nie przeprowadza się wobec osób zajmujących stanowiska: Prezesa Rady Ministrów, członka Rady Ministrów, Pierwszego Prezesa Sądu Najwyższego, Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego, Prezesa Trybunału Konstytucyjnego, Prezesa Narodowego Banku Polskiego, Prezesa Najwyższej Izby Kontroli, Rzecznika Praw Obywatelskich, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, członków Rady Polityki Pieniężnej, członków Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Prezesa Instytutu Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Szefów Kancelarii: Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Sejmu, Senatu i Prezesa Rady Ministrów.

7. W stosunku do kandydatów na stanowiska, o których mowa w ust. 6, z wyłączeniem kandydatów powoływanych w trybie art. 154, 155 lub 161 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, postępowanie sprawdzające przeprowadza właściwa służba ochrony państwa na wniosek organu uprawnionego do powołania na to stanowisko. Jeżeli do powołania jest uprawniony Sejm albo Senat, z wnioskiem tym występuje odpowiednio Marszałek Sejmu albo Marszałek Senatu. Postępowanie powinno być zakończone przed upływem 14 dni od dnia złożenia wniosku o przeprowadzenie tego postępowania wraz z wypełnioną ankietą, przekazaniem opinii z uzasadnieniem właściwej służby ochrony państwa Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałkowi Sejmu albo Marszałkowi Senatu. Przekazanie opinii jest równoznaczne z zakończeniem postępowania sprawdzającego w rozumieniu art. 36 ust. 2.

8. W stanach nadzwyczajnych Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej lub Prezes Rady Ministrów, każdy w swoim zakresie, może wyrazić zgodę na odstąpienie od przeprowadzenia postępowania sprawdzającego wobec osoby, o której mowa w ust. 1, chyba że istnieją przesłanki do stwierdzenia, że nie daje ona rękojmi zachowania tajemnicy.

9. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej oraz Marszałek Sejmu i Marszałek Senatu zapoznają się z przepisami o ochronie informacji niejawnych i składają oświadczenie o znajomości tych przepisów. Posłowie i senatorowie oraz osoby, o których mowa w ust. 6, składają takie oświadczenie po odbyciu szkolenia w zakresie ochrony informacji niejawnych.

10. Udostępnianie informacji niejawnych sędziom i asesorom sądowym pełniącym czynności sędziowskie oraz prokuratorom i asesorom prokuratury pełniącym czynności prokuratorskie regulują przepisy o ustroju sądów powszechnych, o ustroju sądów wojskowych oraz o prokuraturze.

Art. 28. 1. Nie mogą być dopuszczone do pracy lub pełnienia służby na stanowisku albo do wykonywania prac zleconych, z którymi łączy się dostęp do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową, z uwzględnieniem ust. 2, osoby:

1) nieposiadające obywatelstwa polskiego, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej;

2) skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, także popełnione za granicą, lub

3) które nie posiadają poświadczenia bezpieczeństwa, z wyjątkiem osób, o których mowa w art. 27 ust. 2, 3, 6 i 8.

2. Jeżeli z zawartych przez Rzeczpospolitą Polską umów międzynarodowych wynika, na zasadzie wzajemności, obowiązek dopuszczenia do informacji niejawnych obywateli obcych państw mających wykonywać w Rzeczypospolitej Polskiej pracę w interesie innego państwa lub organizacji międzynarodowej, postępowania sprawdzającego nie przeprowadza się.

Art. 29. Postępowania sprawdzające, o których mowa w art. 36 ust. 1 pkt 2 i 3, na pisemny wniosek osoby upoważnionej na podstawie odrębnych przepisów do obsady stanowiska lub zlecenia prac, w tym także kierownika jednostki organizacyjnej, zwanej dalej "osobą upoważnioną do obsady stanowiska", przeprowadzają:

1) Służba Kontrwywiadu Wojskowego - w przypadku ubiegania się osoby o zatrudnienie lub zlecenie prac związanych z obronnością państwa:

a) wobec żołnierzy pozostających w czynnej służbie wojskowej i pracowników wojska,

b) u przedsiębiorców, w jednostkach naukowych lub badawczo-rozwojowych, których organem założycielskim jest Minister Obrony Narodowej, a także w innych jednostkach organizacyjnych, w zakresie, w jakim realizują one produkcję lub usługi, stanowiące tajemnicę państwową ze względu na obronność państwa i na potrzeby Sił Zbrojnych,

c) u przedsiębiorców zajmujących się obrotem wyrobami, technologiami i licencjami objętymi tajemnicą państwową ze względu na obronność państwa, jeżeli uczestnikami tego obrotu są Siły Zbrojne lub jednostki organizacyjne podległe Ministrowi Obrony Narodowej,

d) w wojskowych organach ochrony prawa i wojskowych organach porządkowych;

2) Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego - w razie ubiegania się osoby o stanowisko, zatrudnienie lub zlecenie prac w innych przypadkach niż wymienione w pkt 1.

Art. 29a. Służba ochrony państwa przeprowadza postępowanie sprawdzające, o którym mowa w art. 36 ust. 1, wobec osób, które na mocy umów międzynarodowych zawartych przez Rzeczpospolitą Polską mają obowiązek uzyskania poświadczeń bezpieczeństwa upoważniających do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "poufne", "tajne" lub "ściśle tajne", z wyłączeniem osób sprawujących urzędy Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Marszałka Sejmu, Marszałka Senatu i Prezesa Rady Ministrów.

Art. 30. Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencja Wywiadu, Służba Kontrwywiadu Wojskowego, Służba Wywiadu Wojskowego, Centralne Biuro Antykorupcyjne oraz Policja, Żandarmeria Wojskowa, Straż Graniczna i Służba Więzienna przeprowadzają samodzielne postępowania sprawdzające wobec osób ubiegających się o przyjęcie do służby lub pracy w tych organach, stosując odpowiednio przepisy ustawy. Przepis stosuje się także w stosunku do osób pełniących służbę lub zatrudnionych w tych organach i służbach.

Art. 31. 1. Przeprowadzenie postępowania sprawdzającego wymaga pisemnej zgody osoby, której ma dotyczyć, zwanej dalej "osobą sprawdzaną".

2. Podanie osoby, o której mowa w art. 29, ubiegającej się o zatrudnienie lub przyjęcie do służby na stanowisku objętym z mocy przepisów ustawy wymogiem przeprowadzenia postępowania sprawdzającego, w przypadku braku zgody osoby sprawdzanej na przeprowadzenie tego postępowania, pozostawia się bez rozpatrzenia.

3. Nie przeprowadza się postępowania sprawdzającego, jeżeli osoba, o której mowa w ust. 1, przedstawi odpowiednie poświadczenie bezpieczeństwa. Kierownik jednostki organizacyjnej informuje w terminie 7 dni organ, który wydał poświadczenie bezpieczeństwa, o zatrudnieniu osoby przedstawiającej to poświadczenie.

Art. 32. Ustawa zezwala w zakresie niezbędnym dla ustalenia, czy osoba sprawdzana daje rękojmię zachowania tajemnicy, na zbieranie i przetwarzanie informacji o osobach trzecich, określonych w ankiecie bezpieczeństwa osobowego, o której mowa w art. 37 ust. 2 pkt 1, bez wiedzy i zgody tych osób.

Art. 33. 1. Poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych wyższą klauzulą tajności uprawnia do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych niższą klauzulą tajności wyłącznie w zakresie określonym w art. 3.

2. Poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "ściśle tajne" uprawnia do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą:

1) "tajne" - przez okres 7 lat od daty wystawienia;

2) "poufne" albo "zastrzeżone" - przez okres 10 lat od daty wystawienia.

3. Poświadczenie bezpieczeństwa upoważniające do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "tajne" uprawnia do dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "poufne" albo "zastrzeżone" przez okres 10 lat od daty wystawienia.

Art. 34. Służby ochrony państwa oraz pełnomocnik ochrony, kierując się zasadami bezstronności i obiektywizmu, są obowiązani do wykazania najwyższej staranności w toku prowadzonego postępowania sprawdzającego co do jego zgodności z przepisami ustawy.

Art. 35. 1. Postępowanie sprawdzające ma na celu ustalenie, czy osoba sprawdzana daje rękojmię zachowania tajemnicy.

2. W toku postępowania sprawdzającego ustala się, czy istnieją wątpliwości dotyczące:

1) uczestnictwa, współpracy lub popierania przez osobę sprawdzaną działalności szpiegowskiej, terrorystycznej, sabotażowej albo innej wymierzonej przeciwko Rzeczypospolitej Polskiej;

2) ukrywania lub świadomego niezgodnego z prawdą podawania przez osobę sprawdzaną w postępowaniu sprawdzającym informacji mających znaczenie dla ochrony informacji niejawnych, a także występowania związanych z tą osobą okoliczności powodujących ryzyko jej podatności na szantaż lub wywieranie presji;

3) przestrzegania porządku konstytucyjnego Rzeczypospolitej Polskiej, a przede wszystkim, czy osoba sprawdzana uczestniczyła lub uczestniczy, współpracowała lub współpracuje z partiami politycznymi albo innymi organizacjami, o których mowa w art. 13 Konstytucji;

4) zagrożenia osoby sprawdzanej ze strony obcych służb specjalnych w postaci prób werbunku lub nawiązania z nią kontaktu, a zwłaszcza obawy o wywieranie w tym celu presji;

5) właściwego postępowania z informacjami niejawnymi.

3. W toku postępowania sprawdzającego, o którym mowa w art. 36 ust. 1 pkt 2 i 3, ponadto ustala się, czy istnieją wątpliwości:

1) związane z wyraźną różnicą między poziomem życia osoby sprawdzanej a uzyskiwanymi przez nią dochodami;

2) związane z ewentualnymi informacjami o chorobie psychicznej lub innych zakłóceniach czynności psychicznych ograniczających sprawność umysłową i mogących negatywnie wpłynąć na zdolność osoby sprawdzanej do zajmowania stanowiska albo wykonywania prac związanych z dostępem do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową;

3) związane z uzależnieniem od alkoholu lub narkotyków.

4. W celu dokonania ustaleń, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, służba ochrony państwa może zobowiązać osobę sprawdzaną do poddania się specjalistycznym badaniom oraz udostępnienia wyników tych badań.

5. W razie niedających się usunąć wątpliwości, o których mowa w ust. 2 lub 3, interes ochrony informacji niejawnych ma pierwszeństwo przed innymi prawnie chronionymi interesami.

Art. 36. 1. W zależności od stanowiska lub zleconej pracy, o które ubiega się dana osoba, przeprowadza się postępowanie sprawdzające:

1) zwykłe - przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową;

2) poszerzone - przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "tajne";

3) specjalne - przy stanowiskach i pracach związanych z dostępem do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "ściśle tajne".

2. Postępowanie sprawdzające kończy się wydaniem poświadczenia bezpieczeństwa lub odmową wydania takiego poświadczenia.

2a. Poświadczenie bezpieczeństwa wydaje się na okres:

1) 10 lat w przypadku dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "zastrzeżone" lub "poufne";

2) 7 lat w przypadku dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "tajne";

3) 5 lat w przypadku dostępu do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "ściśle tajne".

2b. Służba ochrony państwa lub pełnomocnik ochrony umarzają postępowanie sprawdzające w przypadku:

1) śmierci osoby sprawdzanej;

2) rezygnacji osoby sprawdzanej z ubiegania się albo zajmowania stanowiska lub wykonywania pracy, łączących się z dostępem do informacji niejawnych;

3) odstąpienia przez kierownika jednostki organizacyjnej od zamiaru obsadzenia osoby sprawdzanej na stanowisku lub zlecenia jej prac związanych z dostępem do informacji niejawnych.

2c. Służba ochrony państwa lub pełnomocnik ochrony mogą zawiesić postępowanie sprawdzające w przypadku:

1) długotrwałej choroby osoby sprawdzanej, uniemożliwiającej skuteczne przeprowadzenie postępowania sprawdzającego;

2) wyjazdu za granicę osoby sprawdzanej na okres przekraczający 30 dni;

3) wszczęcia przeciwko osobie sprawdzanej postępowania karnego w sprawie o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe, umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego.

2d. W przypadku umorzenia postępowania sprawdzającego służba ochrony państwa lub pełnomocnik ochrony zawiadamiają wnioskodawcę oraz, w przypadkach, o których mowa w ust. 2b pkt 2 i 3, osobę sprawdzaną. W przypadku zawieszenia postępowania służba ochrony państwa lub pełnomocnik ochrony zawiadamiają wnioskodawcę i osobę sprawdzaną.

2e. Zawieszone postępowanie podejmuje się po uzyskaniu informacji o zakończeniu choroby, powrocie z zagranicy lub prawomocnym zakończeniu postępowania karnego. O podjęciu postępowania służba ochrony państwa lub pełnomocnik ochrony zawiadamiają wnioskodawcę i osobę sprawdzaną.

3. Prezes Rady Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, wzory:

1) poświadczenia bezpieczeństwa;

2) decyzji o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa;

3) decyzji o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa.

4. Poświadczenie bezpieczeństwa, decyzja o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa oraz decyzja o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa powinny zawierać odpowiednio:

1) podstawę prawną;

2) wskazanie wnioskodawcy postępowania sprawdzającego;

3) określenie służby ochrony państwa lub pełnomocnika ochrony, który przeprowadził postępowanie sprawdzające;

4) datę i miejsce wystawienia;

5) imię, nazwisko i datę urodzenia osoby sprawdzanej;

6) rodzaj przeprowadzonego postępowania sprawdzającego ze wskazaniem klauzuli informacji niejawnych, do których osoba sprawdzana może mieć dostęp;

7) stwierdzenie wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub odmowy jego wydania bądź cofnięcia;

8) termin ważności;

9) imienną pieczęć i czytelny podpis upoważnionego funkcjonariusza albo żołnierza służby ochrony państwa lub pełnomocnika ochrony.

4a. Decyzja o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa i decyzja o jego cofnięciu powinny zawierać także uzasadnienie faktyczne i prawne. Można odstąpić od uzasadnienia faktycznego lub je ograniczyć w zakresie, w jakim udostępnienie informacji osobie sprawdzanej mogłoby spowodować istotne zagrożenie dla podstawowych interesów Rzeczypospolitej Polskiej, dotyczących porządku publicznego, obronności, bezpieczeństwa, stosunków międzynarodowych lub gospodarczych państwa.

5. (uchylony)

Art. 37. 1. Zwykłe postępowania sprawdzające przeprowadza, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3 oraz art. 76 ust. 3, pełnomocnik ochrony na pisemne polecenie kierownika jednostki organizacyjnej.

2. Służba ochrony państwa przeprowadza zwykłe postępowania sprawdzające wobec kandydatów na pełnomocników ochrony i pełnomocników ochrony w jednostkach organizacyjnych na pisemny wniosek osoby upoważnionej do obsady stanowiska, zgodnie z właściwością określoną w art. 29.

3. Służba ochrony państwa przeprowadza zwykłe postępowania sprawdzające wobec osób innych niż wymienione w ust. 2, gdy obowiązek taki wynika z umowy międzynarodowej zawartej przez Rzeczpospolitą Polską.

4. Zwykłe postępowanie sprawdzające obejmuje:

1) sprawdzenie, w niezbędnym zakresie, w ewidencjach, rejestrach i kartotekach, a w szczególności w Krajowym Rejestrze Karnym oraz Centralnym Zarządzie Służby Więziennej, danych zawartych w wypełnionej i podpisanej przez osobę sprawdzaną ankiecie bezpieczeństwa osobowego, zwanej dalej "ankietą", której wzór wraz z instrukcją jej wypełnienia stanowi załącznik nr 2; ankietę po wypełnieniu oznacza się odpowiednią klauzulą tajności;

2) sprawdzenie, na pisemny wniosek pełnomocnika ochrony, przez odpowiednie służby ochrony państwa, w ewidencjach i kartotekach niedostępnych powszechnie, zawartych w ankiecie danych dotyczących osoby kandydującej lub zajmującej stanowisko związane z dostępem do informacji niejawnych, oznaczonych klauzulą "poufne";

3) rozmowę z osobą sprawdzaną, jeżeli jest to konieczne na podstawie uzyskanych informacji;

4) sprawdzenie akt stanu cywilnego dotyczących osoby sprawdzanej.

5. W toku sprawdzeń, o których mowa w ust. 4 pkt 2, służby ochrony państwa mają prawo przeprowadzić rozmowę z osobą sprawdzaną w celu usunięcia nieścisłości lub sprzeczności zawartych w uzyskanych informacjach.

6. Służby ochrony państwa przekazują pełnomocnikowi ochrony pisemną informację o wynikach czynności, o których mowa w ust. 4 pkt 2.

7. Po zakończeniu zwykłego postępowania sprawdzającego z wynikiem pozytywnym pełnomocnik ochrony lub służba ochrony państwa, w przypadkach postępowań określonych w ust. 2 i 3, wydają poświadczenie bezpieczeństwa i przekazują je osobie sprawdzanej, zawiadamiając o tym osobę upoważnioną do obsady stanowiska. W przypadku negatywnego wyniku zwykłego postępowania sprawdzającego pełnomocnik ochrony lub służba ochrony państwa, w przypadkach postępowań określonych w ust. 2 i 3, odmawiają wydania poświadczenia bezpieczeństwa i doręczają decyzję o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa osobie sprawdzanej, zawiadamiając o tym osobę upoważnioną do obsady stanowiska.

8. Pełnomocnik ochrony lub służba ochrony państwa, w przypadkach postępowań określonych w ust. 2 i 3, odmawiają wydania poświadczenia bezpieczeństwa, jeżeli osoba sprawdzana świadomie podała w ankiecie nieprawdziwe lub niepełne dane, albo gdy nie zostaną usunięte wątpliwości, o których mowa w art. 35 ust. 2.

9. Pełnomocnik ochrony lub służba ochrony państwa, w przypadkach postępowań określonych w ust. 2 i 3, mogą odmówić wydania poświadczenia bezpieczeństwa, jeżeli osoba sprawdzana została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, także popełnione za granicą.

Art. 38. 1. Poszerzone postępowanie sprawdzające prowadzi właściwa służba ochrony państwa na pisemny wniosek osoby upoważnionej do obsady stanowiska. Postępowanie to obejmuje:

1) czynności, o których mowa w art. 37 ust. 4 pkt 1 i 3;

2) sprawdzenie w ewidencjach i kartotekach niedostępnych powszechnie danych zawartych w ankiecie;

3) przeprowadzenie wywiadu w miejscu zamieszkania osoby sprawdzanej, jeżeli jest to konieczne w celu potwierdzenia danych zawartych w ankiecie;

4) rozmowę z przełożonymi osoby sprawdzanej oraz z innymi osobami, jeżeli jest to konieczne na podstawie uzyskanych informacji o osobie sprawdzanej;

5) w uzasadnionych przypadkach sprawdzenie stanu i obrotów na rachunku bankowym w trybie art. 105 ust. 1 pkt 2 lit. k ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe (Dz. U. z 2002 r. nr 72, poz. 665, z późn. zm.) oraz zadłużenia osoby sprawdzanej, a w szczególności wobec Skarbu Państwa, jeżeli jest to konieczne w celu sprawdzenia danych zawartych w ankiecie; przepisy art. 82 § 1 i 2 oraz art. 182 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. nr 8, poz. 60, nr 85, poz. 727, nr 86, poz. 732 i nr 143, poz. 1199) oraz art. 33 ust. 1 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2004 r. nr 8, poz. 65, z późn. zm.) stosuje się odpowiednio.

2. Wywiad, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, przeprowadzają służby ochrony państwa i stosują w tym zakresie odpowiednio przepisy ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks postępowania karnego (Dz. U. nr 89, poz. 555, z późn. zm.) i wydane na jego podstawie przepisy dotyczące wywiadu środowiskowego.

Art. 39. Specjalne postępowanie sprawdzające prowadzi właściwa służba ochrony państwa na pisemny wniosek osoby upoważnionej do obsady stanowiska. Postępowanie to obejmuje czynności, o których mowa w art. 37 ust. 4 pkt 1 i w art. 38 ust. 1 pkt 2-5, a ponadto:

1) rozmowę z osobą sprawdzaną;

2) rozmowę z trzema osobami wskazanymi przez osobę sprawdzaną w celu potwierdzenia tożsamości tej osoby oraz innych informacji o osobie sprawdzanej.

Art. 40. 1. Jeżeli w toku poszerzonego lub specjalnego postępowania sprawdzającego wystąpią wątpliwości niepozwalające na ustalenie, czy osoba sprawdzana daje rękojmię zachowania tajemnicy, służba ochrony państwa zapewnia osobie sprawdzanej możliwość osobistego ustosunkowania się, w toku wysłuchania, do przesłanek faktycznych stwarzających te wątpliwości. Osoba ta może stawić się na wysłuchanie ze swoim pełnomocnikiem. Do informacji uzyskanych w wyniku wysłuchania stosuje się przepisy art. 39 ustawy z dnia 24 maja 2002 r. o Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (Dz. U. nr 74, poz. 676, z późn. zm.).

2. Służby ochrony państwa odstępują od przeprowadzenia czynności, o której mowa w ust. 1, jeżeli jej przeprowadzenie mogłoby spowodować naruszenie zasad ochrony informacji niejawnych stanowiących tajemnicę państwową.

3. Do poszerzonego i specjalnego postępowania sprawdzającego przepisy art. 37 ust. 7 stosuje się odpowiednio.

4. Służba ochrony państwa odmawia wydania poświadczenia bezpieczeństwa, jeżeli osoba sprawdzana świadomie podała w ankiecie nieprawdziwe lub niepełne dane albo gdy nie zostaną usunięte wątpliwości, o których mowa w art. 35 ust. 2 i 3.

Art. 41. 1. Odmowa wydania poświadczenia bezpieczeństwa nie jest wiążąca dla osoby upoważnionej do obsady stanowiska, z którym wiąże się dostęp do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową.

2. W razie obsady stanowiska lub zlecenia pracy osobie, w stosunku do której odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa dotyczącego informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "poufne", osoba upoważniona do obsady stanowiska informuje o tym niezwłocznie właściwą służbę ochrony państwa.

2a. Osoba upoważniona do obsady stanowiska jest obowiązana, niezwłocznie po otrzymaniu zawiadomienia o odmowie wydania poświadczenia bezpieczeństwa, uniemożliwić dostęp do informacji niejawnych osobie, której odmowa dotyczy.

3. Postępowanie sprawdzające wobec osoby, która nie uzyskała poświadczenia bezpieczeństwa, można przeprowadzić najwcześniej po roku od daty odmowy wydania poświadczenia bezpieczeństwa.

Art. 42. 1. Wszystkie czynności przeprowadzone w toku postępowań sprawdzających muszą być rzetelnie udokumentowane i powinny być zakończone przed upływem:

1) 2 miesięcy - od daty pisemnego polecenia przeprowadzenia zwykłego postępowania sprawdzającego lub złożenia wniosku o przeprowadzenie zwykłego postępowania sprawdzającego wraz z wypełnioną ankietą;

2) 2 miesięcy - od daty złożenia wniosku o przeprowadzenie poszerzonego postępowania sprawdzającego wraz z wypełnioną ankietą;

3) 3 miesięcy - od daty złożenia wniosku o przeprowadzenie specjalnego postępowania sprawdzającego wraz z wypełnioną ankietą.

2. Akta zakończonych postępowań sprawdzających są przechowywane jako wyodrębniona część w archiwach służb, które przeprowadziły te postępowania, i mogą być udostępniane wyłącznie na pisemne żądanie:

1) sądowi lub prokuratorowi dla celów postępowania karnego;

2) służbom ochrony państwa dla celów postępowania sprawdzającego oraz potwierdzenia faktu wydania poświadczenia bezpieczeństwa;

3) Prezesowi Rady Ministrów, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefowi Agencji Wywiadu, Szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefowi Służby Wywiadu Wojskowego, Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Komendantowi Głównemu Policji, Komendantowi Głównemu Żandarmerii Wojskowej, Komendantowi Głównemu Straży Granicznej lub Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej w celu rozpatrzenia odwołania;

4) sądowi administracyjnemu w związku z rozpatrywaniem skargi.

3. Akta zakończonych postępowań sprawdzających, prowadzonych w odniesieniu do osób ubiegających się o stanowisko lub zlecenie pracy, z którymi łączy się dostęp do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową, są przechowywane przez pełnomocnika ochrony i są udostępniane do wglądu wyłącznie na pisemne żądanie:

1) osobie sprawdzanej;

2) sądowi lub prokuratorowi dla celów postępowania karnego;

3) Prezesowi Rady Ministrów, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefowi Agencji Wywiadu, Szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefowi Służby Wywiadu Wojskowego, Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Komendantowi Głównemu Policji, Komendantowi Głównemu Żandarmerii Wojskowej, Komendantowi Głównemu Straży Granicznej lub Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej w celu rozpatrzenia odwołania;

4) sądowi administracyjnemu w związku z rozpatrywaniem skargi;

5) osobie upoważnionej do obsady stanowiska, pełnomocnikom ochrony lub właściwym służbom ochrony państwa dla celów postępowania sprawdzającego lub kontroli, o której mowa w art. 14 ust. 1 pkt 1.

4. W przypadku rozwiązania, zniesienia, likwidacji, przekształcenia lub reorganizacji jednostki organizacyjnej akta, o których mowa w ust. 3, przejmuje jej następca prawny, a w jego braku - właściwa służba ochrony państwa.

5. Służby ochrony państwa, każda w zakresie swojego działania, prowadzą ewidencje osób, które uzyskały poświadczenie bezpieczeństwa, a także osób, które zajmują stanowiska lub wykonują prace, z którymi łączy się dostęp do informacji niejawnych oznaczonych klauzulą "poufne" lub stanowiących tajemnicę państwową, oraz ewidencje osób, którym odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa, a także wobec których podjęto decyzję o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa.

6. Dane z ewidencji, o których mowa w ust. 5, mogą obejmować wyłącznie:

1) w odniesieniu do osoby - jej imię i nazwisko, numer PESEL, imię ojca, datę i miejsce urodzenia, adres miejsca zamieszkania lub pobytu, nazwę i adres jednostki organizacyjnej, w której osoba jest zatrudniona, nazwę komórki organizacyjnej i stanowiska oraz sygnaturę akt postępowania sprawdzającego;

2) w odniesieniu do stanowiska lub pracy zleconej - datę objęcia stanowiska lub rozpoczęcia pracy, określenie, z dostępem do jakich informacji niejawnych łączy się to stanowisko, datę wydania i numer poświadczenia bezpieczeństwa.

7. Dane z ewidencji, o których mowa w ust. 5, są udostępniane wyłącznie na pisemne żądanie:

1) sądowi lub prokuratorowi dla celów postępowania karnego;

2) służbom ochrony państwa dla celów postępowania sprawdzającego oraz potwierdzenia faktu wydania poświadczenia bezpieczeństwa;

3) Prezesowi Rady Ministrów, Szefowi Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefowi Agencji Wywiadu, Szefowi Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefowi Służby Wywiadu Wojskowego, Szefowi Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Komendantowi Głównemu Policji, Komendantowi Głównemu Żandarmerii Wojskowej, Komendantowi Głównemu Straży Granicznej lub Dyrektorowi Generalnemu Służby Więziennej w celu rozpatrzenia odwołania;

4) sądowi administracyjnemu w związku z rozpatrywaniem skargi.

Dane udostępnia szef właściwej służby ochrony państwa bądź upoważniony przez niego funkcjonariusz lub żołnierz.

8. Udostępnianie akt umorzonych postępowań sprawdzających oraz danych zebranych w ich toku odbywa się odpowiednio na zasadach określonych w ust. 2, 3 i 7.

Art. 43. (uchylony)

Art. 44. 1. Na pisemny wniosek osoby upoważnionej do obsady stanowiska, złożony co najmniej na 6 miesięcy przed upływem terminu ważności poświadczenia bezpieczeństwa, służba ochrony państwa, organy i służby wymienione w art. 30 oraz pełnomocnicy ochrony, w przypadkach postępowań sprawdzających wymienionych w art. 37 ust. 1, przeprowadzają kolejne postępowanie sprawdzające.

2. Kolejne postępowanie sprawdzające powinno być zakończone przed upływem terminu ważności poświadczenia bezpieczeństwa. W przypadku kolejnego postępowania sprawdzającego terminy, o których mowa w art. 42 ust. 1, nie mają zastosowania.

Art. 45. 1. W przypadku gdy w odniesieniu do osoby, której wydano poświadczenie bezpieczeństwa, zostaną ujawnione nowe fakty wskazujące, że nie daje ona rękojmi zachowania tajemnicy, służby ochrony państwa lub pełnomocnik ochrony przeprowadzają kontrolne postępowanie sprawdzające z pominięciem terminów, o których mowa w art. 36 ust. 2a, i obowiązku wypełnienia nowej ankiety przez osobę sprawdzaną.

2. O wszczęciu kontrolnego postępowania sprawdzającego, o którym mowa w ust. 1, służby ochrony państwa lub pełnomocnik ochrony zawiadamiają kierownika jednostki organizacyjnej lub osobę odpowiedzialną za obsadę stanowiska wraz z wnioskiem o ograniczenie lub wyłączenie dostępu do informacji niejawnych osobie sprawdzanej.

3. Po otrzymaniu zawiadomienia, o którym mowa w ust. 2, kierownik jednostki organizacyjnej lub osoba odpowiedzialna za obsadę stanowiska informują osobę sprawdzaną o wszczęciu kontrolnego postępowania sprawdzającego oraz ograniczają lub wyłączają jej dostęp do informacji niejawnych.

Art. 46. Do kolejnego lub kontrolnego postępowania sprawdzającego stosuje się przepisy ustawy odnoszące się do właściwego postępowania sprawdzającego, z uwzględnieniem art. 47.

Art. 47. 1. Kontrolne postępowanie sprawdzające prowadzone przez służbę ochrony państwa lub pełnomocnika ochrony, wszczęte na podstawie art. 45 ust. 1, kończy się:

1) wydaniem decyzji o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa albo

2) poinformowaniem osób, o których mowa w art. 45 ust. 2, i osoby sprawdzanej, o braku zastrzeżeń w stosunku do osoby, którą objęto kontrolnym postępowaniem sprawdzającym, z jednoczesnym potwierdzeniem jej dalszej zdolności do zachowania tajemnicy w zakresie określonym w posiadanym przez nią poświadczeniu bezpieczeństwa.

2. Do decyzji, o której mowa w ust. 1 pkt 1, stosuje się odpowiednio przepisy art. 41.

3. Do kontrolnego postępowania sprawdzającego przepisy art. 36 ust. 2b-2e stosuje się odpowiednio.

Art. 48. 1. Pełnomocnik ochrony prowadzi wykaz stanowisk i prac zleconych oraz osób dopuszczonych do pracy lub służby na stanowiskach, z którymi wiąże się dostęp do informacji niejawnych.

2. Pełnomocnik ochrony jest obowiązany przekazać właściwej służbie ochrony państwa dane wymagane do ewidencji osób dopuszczonych do pracy lub służby na stanowiskach, z którymi wiąże się dostęp do informacji niejawnych stanowiących tajemnicę służbową oznaczonych klauzulą "poufne", a także do ewidencji osób, którym odmówiono wydania poświadczenia bezpieczeństwa lub wobec których podjęto decyzję o cofnięciu poświadczenia bezpieczeństwa.

3. W sprawach, o których mowa w ust. 1 i 2, stosuje się odpowiednio przepisy art. 42 ust. 5 i 6 oraz przepisy wydane na podstawie art. 42 ust. 7.