Facebook

Kliknij ten link, aby przejść do panelu logowania.
Teraz do wszystkich płatnych Serwisów internetowych
Wydawnictwa Podatkowego GOFIN loguj się w jednym
miejscu.


Po zalogowaniu znajdziesz menu z linkiem do swojego
konta abonenta i dodatkowych opcji.

Jak szukać?»

Uwaga: Do 2 kwietnia 2024 r. część płatników składek przekazuje do ZUS zgłoszenia o pracy "szczególnej" ZUS ZSWA za 2023 r. Do 31 marca 2024 r. należy sporządzić i podpisać sprawozdanie finansowe za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US zeznań: CIT-8 i CIT-8AB za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US deklaracji: CIT-8E i CIT-8FR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: IFT-2R, CIT-RB i CIT-CSR za 2023 r. 2 kwietnia 2024 r. (wtorek) mija ostateczny termin złożenia do US informacji: CIT-8ST, CIT-N1, CIT-N2, PIT-N1 i PIT-N2 według stanu na 31 grudnia 2023 r.
Ujednolicone przepisy prawne - www.przepisy.gofin.pl
Aktualnie jesteś: Ujednolicone przepisy prawne (strona główna) » Ubezpieczenia i świadczenia » Świadczenia rodzinne »  Ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej

Ustawa z dnia 12.03.2004 r. o pomocy społecznej

Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
 uwzględniający ww. zmiany
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmiana wynikająca z
zmiany w:
 Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmiana wynikająca z
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2013 r. poz. 182
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2015 r. poz. 163
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmiana wynikająca z
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2016 r. poz. 930
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmiana wynikająca z
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
 zmiana wynikająca z
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
Wyświetl wersje poprzedzające
 Dz. U. z 2023 r. poz. 901
 zmieniony przez
zmiany w:
 
 zmieniony przez
zmiany w:
 zmieniony przez
zmiany w:
Wyświetl wcześniejsze wersje
2024.01.01 - bieżąca
 
 

Uwaga od redakcji:
Zmiany, które wchodzą w życie w wybranej wersji czasowej - zaznaczono kolorem

Rozdział 2

Zadania pomocy społecznej

Art. 15. Pomoc społeczna polega w szczególności na:

    1) przyznawaniu i wypłacaniu przewidzianych ustawą świadczeń;

    2) pracy socjalnej;

    3) prowadzeniu i rozwoju niezbędnej infrastruktury socjalnej;

    4) analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie na świadczenia z pomocy społecznej;

    5) realizacji zadań wynikających z rozeznanych potrzeb społecznych;

    6) rozwijaniu nowych form pomocy społecznej i samopomocy w ramach zidentyfikowanych potrzeb.

Art. 16. 1. Obowiązek zapewnienia realizacji zadań pomocy społecznej spoczywa na jednostkach samorządu terytorialnego oraz na organach administracji rządowej w zakresie ustalonym ustawą.

2. Gmina i powiat, obowiązane zgodnie z przepisami ustawy do wykonywania zadań pomocy społecznej, nie mogą odmówić pomocy osobie potrzebującej, mimo istniejącego obowiązku osób fizycznych lub osób prawnych do zaspokajania jej niezbędnych potrzeb życiowych.

3. Pomocy nie mogą również odmówić podmioty, którym jednostki samorządu terytorialnego zleciły realizację zadań, na zasadach określonych w art. 25.

Istniejące wersje czasowe art. 16a
2011.05.03
dodany przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 16a. 1. Gmina, powiat i samorząd województwa przygotowują ocenę zasobów pomocy społecznej w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej.

2. Zasoby, o których mowa w ust. 1, obejmują w szczególności infrastrukturę, kadrę, organizacje pozarządowe i nakłady finansowe na zadania pomocy społecznej bez względu na podmiot je finansujący i realizujący.

3. Ocena, o której mowa w ust. 1, obejmuje osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej, rodzaje ich problemów oraz ich rozkład ilościowy.

4. Organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego przedstawia co roku do dnia 30 kwietnia odpowiednio radzie gminy, radzie powiatu, a do dnia 30 czerwca sejmikowi województwa właściwej jednostki samorządu terytorialnego ocenę, o której mowa w ust. 1. Ocena wraz z rekomendacjami jest podstawą do planowania budżetu na rok następny.

Istniejące wersje czasowe art. 16b
2011.05.03
dodany przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2022.10.30
zmieniony przez
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 16b. 1. Gmina i powiat opracowują strategię rozwiązywania problemów społecznych, a samorząd województwa strategię w zakresie polityki społecznej.

2. Strategia, o której mowa w ust. 1, zawiera w szczególności:

    1) diagnozę sytuacji społecznej;

    2) prognozę zmian w zakresie objętym strategią;

    3) określenie:

      a) celów strategicznych projektowanych zmian,

      b) kierunków niezbędnych działań,

      c) sposobu realizacji strategii oraz jej ram finansowych,

      d) wskaźników realizacji działań.

Istniejące wersje czasowe art. 17
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.08.01
zmieniony przez
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2011.05.03
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2013.05.11
zmieniony przez
2014.05.27
zmieniony przez
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2015.10.05
zmieniony przez
2016.01.01
zmieniony przez
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.01.01
zmieniony przez
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
2023.11.01
zmieniony przez
2024.01.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 17. 1. Do zadań własnych gminy o charakterze obowiązkowym należy:

    1) opracowanie i realizacja gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka;

    2) sporządzanie, zgodnie z art. 16a, oceny w zakresie pomocy społecznej;

    3) udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom tego pozbawionym;

    4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków okresowych;

    5) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych;

    6) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego;

    7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

    8) przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego;

    9) opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej, osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem;

    10) praca socjalna;

    11) organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych, w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

    12) prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych;

    13) (uchylony)

    14) dożywianie dzieci;

    15) sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym;

    16) kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt mieszkańca gminy w tym domu;

    16a) pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu z zakładu karnego;

    17) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego;

    18) utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników;

    19) przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych;

    20) opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

2. Do zadań własnych gminy należy:

    1) przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych;

    2) przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze;

    3) prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających opieki;

    3a) opracowanie i realizacja projektów socjalnych;

    4) podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych;

    5) współpraca z powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach oraz realizacji Programu Aktywizacja i Integracja, o którym mowa w przepisach o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Istniejące wersje czasowe art. 18
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.06.13
zmieniony przez
2009.08.01
zmieniony przez
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2014.05.01
zmieniony przez
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2015.10.05
zmieniony przez
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.01.01
zmieniony przez
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
2024.01.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 18. 1. Do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej realizowanych przez gminę należy:

    1) (uchylony)

    2) (uchylony)

    3) organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

    4) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych z klęską żywiołową lub ekologiczną;

    5) prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

    6) realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia;

    7) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia, posiłku oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom, o których mowa w art. 5a;

    8) przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia oraz zapewnianie posiłku i niezbędnego ubrania cudzoziemcom, którym udzielono zgody na pobyt ze względów humanitarnych lub zgody na pobyt tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

    9) wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki.

2. Środki na realizację i obsługę zadań, o których mowa w ust. 1, zapewnia budżet państwa.

3. Koszty obsługi zadania, o którym mowa w ust. 1 pkt 9, wynoszą 1,5% otrzymanej dotacji celowej na wypłacanie wynagrodzeń za sprawowanie opieki.

Istniejące wersje czasowe art. 19
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2011.05.03
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2014.08.30
zmieniony przez
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.01.01
zmieniony przez
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2022.09.01
zmieniony przez
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
2023.11.01
zmieniony przez
2024.01.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 19. Do zadań własnych powiatu należy:

    1) opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych, ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka - po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami;

    2) prowadzenie specjalistycznego poradnictwa;

    3 - 5) (uchylone)

    6) przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki osobom opuszczającym domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, specjalne ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze;

    7) pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu się do życia, młodzieży opuszczającej domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, specjalne ośrodki wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii zapewniające całodobową opiekę lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze, mających braki w przystosowaniu się;

    8) pomoc cudzoziemcom, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, mającym trudności w integracji ze środowiskiem;

    9) (uchylony)

    10) prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób;

    11) prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i innych ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

    12) prowadzenie ośrodków interwencji kryzysowej;

    13) udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach;

    14) szkolenie i doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej z terenu powiatu;

    15) doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z terenu powiatu;

    16) podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb, w tym tworzenie i realizacja programów osłonowych;

    17) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego;

    18) sporządzanie, zgodnie z art. 16a, oceny w zakresie pomocy społecznej;

    19) utworzenie i utrzymywanie powiatowego centrum pomocy rodzinie, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników.

Istniejące wersje czasowe art. 20
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2012.01.01
zmieniony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2013.05.11
zmieniony przez
2014.08.30
zmieniony przez
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.01.01
zmieniony przez
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
2024.01.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 20. 1. Do zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez powiat należy:

    1) pomoc cudzoziemcom, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w zakresie indywidualnego programu integracji, oraz opłacanie za te osoby składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych;

    2) prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

    3) realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej, mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia;

    4) udzielanie cudzoziemcom, o których mowa w art. 5a, pomocy w zakresie interwencji kryzysowej.

    5 - 6) (uchylone)

2. Środki na realizację zadań, o których mowa w ust. 1, zapewnia budżet państwa.

3. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 21
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2011.05.03
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2013.05.11
zmieniony przez
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.01.01
zmieniony przez
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 21. Do zadań samorządu województwa należy:

    1) opracowanie, aktualizowanie i realizacja strategii wojewódzkiej w zakresie polityki społecznej będącej integralną częścią strategii rozwoju województwa obejmującej w szczególności programy: przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, pomocy społecznej, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, współpracy z organizacjami pozarządowymi - po konsultacji z powiatami;

    2) organizowanie kształcenia, w tym prowadzenie publicznych szkół służb społecznych oraz szkolenia zawodowego kadr pomocy społecznej;

    3) rozpoznawanie przyczyn ubóstwa oraz opracowywanie regionalnych programów pomocy społecznej wspierających samorządy lokalne w działaniach na rzecz ograniczania tego zjawiska;

    3a) diagnozowanie i monitorowanie wybranych problemów społecznych w regionie;

    4) inspirowanie i promowanie nowych rozwiązań w zakresie pomocy społecznej;

    4a) koordynowanie działań na rzecz sektora ekonomii społecznej w regionie;

    5) organizowanie i prowadzenie regionalnych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej;

    6) (uchylony)

    7) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie, w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego;

    8) sporządzanie oceny, o której mowa w art. 16a, na podstawie ocen sporządzonych przez gminy i powiaty z obszaru województwa, uwzględniającej kwestie i problemy społeczne wynikające z przyjętej strategii wraz z projektami, o których mowa w pkt 3 i przekazanie ich właściwemu wojewodzie do dnia 31 lipca każdego roku;

    9) utworzenie i utrzymanie regionalnego ośrodka polityki społecznej, w tym zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników.

Istniejące wersje czasowe art. 21a
2013.05.11
dodany przez
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 21a. Działania, o których mowa w art. 21 pkt 4a, obejmują w szczególności:

    1) rozwój infrastruktury usług aktywizacji, integracji oraz reintegracji społecznej i zawodowej na rzecz osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym;

    2) inspirowanie i promowanie nowych metod działań w zakresie aktywizacji, integracji oraz reintegracji społecznej i zawodowej osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym;

    3) wspieranie rozwoju partnerskiej współpracy pomiędzy samorządami lokalnymi a podmiotami świadczącymi usługi aktywizacji, integracji oraz reintegracji społecznej i zawodowej na rzecz osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym;

    4) monitorowanie rozwoju lokalnej przedsiębiorczości społecznej służącej zwiększeniu aktywności społecznej i zawodowej osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym;

    5) zwiększanie kompetencji służb zajmujących się aktywizacją, integracją oraz reintegracją społeczną i zawodową osób i rodzin zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Istniejące wersje czasowe art. 22
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.31
zmieniony przez
2010.08.01
zmieniony przez
2011.05.03
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2012.06.08
zmieniony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2013.05.11
zmieniony przez
2014.08.30
zmieniony przez
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2015.10.05
zmieniony przez
2016.01.01
zmieniony przez
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.07.11
zmieniony przez
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2019.10.04
zmieniony przez
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.05.30
zmieniony przez
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
2023.11.01
zmieniony przez
2024.01.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 22. Do zadań wojewody należy:

    1) ustalanie sposobu wykonywania zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego;

    2) stwierdzenie zgodności programów naprawczych w zakresie osiągania standardów w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej oraz ocena stopnia ich realizacji;

    3) wydawanie i cofanie zezwoleń lub zezwoleń warunkowych na prowadzenie domów pomocy społecznej oraz wydawanie i cofanie zezwoleń na prowadzenie placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w tym prowadzonych na podstawie przepisów o działalności gospodarczej;

    3a) (uchylony)

    4) prowadzenie rejestru domów pomocy społecznej, placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w tym prowadzonych na podstawie przepisów o działalności gospodarczej, miejsc udzielania tymczasowego schronienia oraz jednostek specjalistycznego poradnictwa;

    5) koordynowanie działań w zakresie integracji cudzoziemców, którzy uzyskali w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, w szczególności w zakresie wskazania im miejsca zamieszkania, oraz prowadzenie rejestru zatwierdzonych indywidualnych programów integracji;

    6) (uchylony)

    7) realizacja lub zlecanie jednostkom samorządu terytorialnego lub podmiotom niepublicznym zadań wynikających z programów rządowych;

    8) nadzór nad realizacją zadań samorządu gminnego, powiatowego i województwa, w tym nad jakością działalności jednostek organizacyjnych pomocy społecznej oraz nad jakością usług, dla których minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego określił standardy, a także nad zgodnością zatrudnienia pracowników jednostek organizacyjnych pomocy społecznej z wymaganymi kwalifikacjami;

    8a) (uchylony)

    9) kontrola jakości usług, o których mowa w pkt 8, wykonywanych przez podmioty niepubliczne na podstawie umowy z organami administracji rządowej i samorządowej;

    9a) kontrola jakości usług, o których mowa w pkt 8, wykonywanych przez domy pomocy społecznej prowadzone nie na zlecenie organu jednostki samorządu terytorialnego przez podmioty niepubliczne, o których mowa w art. 57 ust. 1 pkt 2-4;

    10) kontrola placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku, w tym prowadzonych na podstawie przepisów o działalności gospodarczej, w zakresie standardów usług socjalno-bytowych i przestrzegania praw tych osób;

    11) analiza stanu i skuteczności pomocy społecznej w oparciu o ocenę zasobów pomocy społecznej przyjętą przez samorząd województwa z uwzględnieniem założeń przewidzianych w strategii;

    12) sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej ministrowi właściwemu do spraw zabezpieczenia społecznego, w formie dokumentu elektronicznego, z zastosowaniem systemu teleinformatycznego;

    13) realizacja zadań określanych przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w zakresie utrzymania i rozwoju systemu informatycznego w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej w województwie oraz współfinansowanie i sprawowanie nadzoru nad jego funkcjonowaniem;

    14) finansowe wspieranie programów w określonym przez wojewodę obszarze pomocy społecznej, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego lub podmioty uprawnione, o których mowa w art. 25 ust. 1; do wyboru programów stosuje się odpowiednio przepisy art. 25;

    15) koordynowanie, w ramach systemu pomocy społecznej, działań w zakresie zapobiegania handlowi ludźmi oraz wsparcia udzielanego ofiarom handlu ludźmi.

Istniejące wersje czasowe art. 23
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
zmieniony przez
2012.01.01
zmieniony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2013.05.11
zmieniony przez
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2015.10.05
zmieniony przez
2016.01.01
zmieniony przez
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.05.04
zmieniony przez
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2022.10.30
zmieniony przez
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
2023.11.01
zmieniony przez
2024.01.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 23. 1. Do zadań ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego należy:

    1) tworzenie koncepcji i określanie kierunków rozwoju w obszarze pomocy społecznej;

    2) zlecanie i finansowanie badań, ekspertyz i analiz w obszarze pomocy społecznej;

    3) monitorowanie standardów, o których mowa w art. 22 pkt 8;

    4) analiza skuteczności pomocy społecznej;

    5) inspirowanie i promowanie nowych form i metod działania, a także szkolenie kadr;

    6) nadzór merytoryczny nad szkoleniem w zakresie organizacji pomocy społecznej i specjalizacji w zawodzie pracownik socjalny oraz nad szkoleniem dla superwizorów pracy socjalnej;

    7) opracowywanie i finansowanie programów osłonowych;

    7a) finansowe wspieranie programów w określonym przez ministra obszarze pomocy społecznej, realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego lub podmioty uprawnione, o których mowa w art. 25 ust. 1;

    8) (uchylony)

    9) określanie zadań administracji publicznej w zakresie utrzymania i rozwoju systemu informatycznego w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej w województwach, przekazywanie środków na współfinansowanie oraz sprawowanie nadzoru nad funkcjonowaniem tego systemu;

    10) współdziałanie z organizacjami pozarządowymi.

1a. Do wyboru programów, o których mowa w ust. 1 pkt 7a, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz. U. z 2016 r. poz. 1817 i 1948 oraz z 2017 r. poz. 60 i 573).

1b. Minister może dokonywać kontroli i oceny realizacji programów, które wspiera finansowo.

2. (uchylony)

3. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw informatyzacji, określi, w drodze rozporządzenia:

    1) opis systemów teleinformatycznych, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 17, art. 19 pkt 17, art. 21 pkt 7 i art. 22 pkt 12, stosowanych w jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej, zawierający strukturę systemu, wymaganą minimalną funkcjonalność systemu oraz zakres komunikacji między elementami struktury systemu, w tym zestawienie struktur dokumentów elektronicznych, formatów danych oraz protokołów komunikacyjnych i szyfrujących, o których mowa w art. 13 ust. 2 pkt 2 lit. a ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 570),

    2) wymagania standaryzujące w zakresie bezpieczeństwa, wydajności i rozwoju systemu,

    3) sposób postępowania w zakresie stwierdzania zgodności oprogramowania z opisem systemu

- mając na uwadze zapewnienie jednorodności zakresu i rodzaju danych, która umożliwi ich scalanie w zbiór centralny, a także zachowanie zgodności z minimalnymi wymaganiami i sposobem stwierdzania zgodności oprogramowania, określonymi na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne.

4. W przypadku gdy realizacja zadań określonych w ustawie jest związana z przekazywaniem informacji za pomocą systemu teleinformatycznego, minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego nieodpłatnie udostępni podmiotom obowiązanym do przekazywania informacji na podstawie niniejszej ustawy oprogramowanie, które jest zgodne z wymaganiami określonymi przez ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego w przepisach wydanych na podstawie ust. 3.

4a. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego może utworzyć rejestr centralny obejmujący dane dotyczące jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, a także dane dotyczące osób i rodzin ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej lub korzystających z tych świadczeń oraz form udzielonej pomocy społecznej, gromadzone przez jednostki organizacyjne pomocy społecznej na podstawie przepisów ustawy, oraz może przetwarzać te dane na zasadach określonych w przepisach o ochronie danych osobowych w celu realizacji zadań, o których mowa w ust. 1. Jednostki organizacyjne pomocy społecznej przekazują dane do rejestru centralnego, wykorzystując oprogramowanie, o którym mowa w ust. 4.

5. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, realizując zadania określone w ustawie związane z przekazywaniem informacji za pomocą środków komunikacji elektronicznej, uwzględnia zasadę równego traktowania wszystkich powszechnie użytkowanych w kraju systemów operacyjnych oraz uwzględnia potrzebę umożliwienia wszystkim podmiotom obowiązanym do przechowywania informacji w formie dokumentu elektronicznego, stosowania oprogramowania dostosowanego do używanych systemów informatycznych bez konieczności ponoszenia dodatkowych kosztów licencyjnych.

Istniejące wersje czasowe art. 23a
2016.01.01
dodany przez
2016.04.01
zmieniony przez
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.07.01
zmieniony przez
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.01.01
zmieniony przez
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.01.02
zmieniony przez
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2022.01.01
zmieniony przez
 
 
zmieniony przez
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
2023.11.01
zmieniony przez
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 23a. 1. W rejestrze centralnym, o którym mowa w art. 23 ust. 4a, gromadzi się zanonimizowane informacje o:

    1) jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej;

    2) wnioskach o przyznanie świadczeń;

    3) realizowanych świadczeniach;

    4) sytuacji osób lub rodzin, którym przyznano świadczenia;

    5) rozstrzygnięciach w sprawie świadczeń.

2. W celu umożliwienia weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, osób korzystających z tych świadczeń oraz członków ich rodzin, w rejestrze centralnym, o którym mowa w art. 23 ust. 4a, gromadzi się informacje o:

    1) imieniu i nazwisku;

    2) dacie urodzenia;

    3) adresie miejsca zamieszkania lub pobytu lub zameldowania na pobyt stały;

    4) miejscu zamieszkania lub pobytu;

    5) numerze PESEL;

    6) numerze dokumentu potwierdzającego tożsamość;

    7) płci;

    8) stanie cywilnym;

    9) obywatelstwie;

    10) dacie wydania, numerze i rodzaju dokumentu określającego status cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej;

    11) stopniu pokrewieństwa z członkami rodziny;

    12) rodzaju szkoły lub szkoły wyższej, do której uczęszcza osoba;

    13) dacie i miejscu złożenia wniosku o przyznanie świadczenia oraz rodzaju wnioskowanego świadczenia;

    14) dacie wydania i rodzaju rozstrzygnięcia w sprawie świadczenia;

    15) okresie, na który świadczenie zostało przyznane;

    16) liczbie, rodzaju i wysokości przyznanych świadczeń o charakterze pieniężnym;

    17) liczbie, rodzaju, zakresie, wartości i miejscu przyznanych usług i świadczeń o charakterze niepieniężnym;

    18) miejscu otrzymania świadczenia;

    19) składkach na ubezpieczenie zdrowotne obejmujące informacje o: 

      a) imieniu i nazwisku,

      b) numerze PESEL, a w razie gdy nie nadano numeru PESEL - serii i numerze paszportu oraz dacie urodzenia,

      c) dacie powstania obowiązku ubezpieczenia zdrowotnego,

      d) dacie wyrejestrowania z ubezpieczenia zdrowotnego,

      e) kodzie i nazwie tytułu ubezpieczenia,

      f) okresie rozliczeniowym,

      g) danych dotyczących płatników składek:

        - numerze NIP, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tego numeru - numerze PESEL lub serii i numerze dowodu osobistego albo paszportu,

        - nazwie skróconej lub imieniu i nazwisku płatnika składek.

3. Prawo dostępu do informacji, o których mowa w ust. 2, oraz ich przetwarzania mają:

    1) ośrodek pomocy społecznej oraz powiatowe centrum pomocy rodzinie - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, osób korzystających z tych świadczeń oraz członków ich rodzin;

    2) wojewoda w stosunku do osób, które uzyskały w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy, ochronę uzupełniającą lub zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznością, o której mowa w art. 159 ust. 1 pkt 1 lit. c lub d ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach - w celu koordynowania działań w zakresie integracji cudzoziemców;

    3) organ właściwy, o którym mowa w art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2016 r. poz. 1518, z późn. zm.), i wojewoda - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia rodzinne, osób pobierających świadczenia rodzinne oraz członków ich rodzin;

    4) organ właściwy dłużnika, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. z 2017 r. poz. 489, 624, 777, 952 i 1428), i organ właściwy wierzyciela, o którym mowa w art. 2 pkt 10 tej ustawy - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego, osób pobierających świadczenia z funduszu alimentacyjnego i członków ich rodzin oraz danych dotyczących dłużników alimentacyjnych;

    5) organ właściwy, o którym mowa w art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, i wojewoda - w celu weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenie wychowawcze, osób pobierających świadczenie wychowawcze oraz członków ich rodzin.

3a. Prawo dostępu do informacji, o których mowa w ust. 2 pkt 19, oraz ich przetwarzania ma także minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego w celu umożliwienia podmiotom wymienionym w ust. 3 weryfikacji danych dotyczących osób ubiegających się o świadczenia z pomocy społecznej, osób korzystających z tych świadczeń oraz członków ich rodzin.

3b. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego, w celu realizacji zadania, o którym mowa w ust. 3a, przekazuje drogą elektroniczną jednostkom organizacyjnym Zakładu Ubezpieczeń Społecznych informacje, o których mowa w ust. 2 pkt 19 lit. a i b.

4. Minister właściwy do spraw zabezpieczenia społecznego przechowuje informacje w rejestrze centralnym, o którym mowa w art. 23 ust. 4a, przez okres 10 lat od dnia zaprzestania udzielania świadczeń, z wyjątkiem informacji dotyczących osób, którym świadczenie nie zostało przyznane, które przechowuje się przez okres 1 roku od dnia, w którym decyzja w sprawie świadczenia stała się ostateczna, lub od dnia pozostawienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia bez rozpatrzenia.

5. Podmioty wymienione w ust. 3 przechowują informacje, o których mowa w ust. 2, przez okres 10 lat od dnia ich udostępnienia z rejestru centralnego, o którym mowa w art. 23 ust. 4a, z wyjątkiem informacji dotyczących osób, którym świadczenie nie zostało przyznane, które przechowuje się przez okres 1 roku od dnia, w którym decyzja w sprawie świadczenia stała się ostateczna, lub od dnia pozostawienia wniosku o ustalenie prawa do świadczenia bez rozpatrzenia.

6. Informacje, o których mowa w ust. 2, usuwa się niezwłocznie po upływie okresów przechowywania, o których mowa w ust. 4 i 5.

Art. 24. 1. Rada Ministrów może przyjąć rządowy program pomocy społecznej mający na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz rozwój specjalistycznego wsparcia.

2. Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki realizacji programu, o którym mowa w ust. 1, uwzględniając potrzebę zapewnienia efektywności rządowego programu pomocy społecznej.

Istniejące wersje czasowe art. 24a
2021.05.30
dodany przez
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 24a

Istniejące wersje czasowe art. 25
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
zmieniony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2018.09.19
zmieniony przez
2019.05.04
zmieniony przez
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 25. 1. Organy administracji rządowej i samorządowej, zwane dalej "organami", mogą zlecać realizację zadania z zakresu pomocy społecznej, udzielając dotacji na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania organizacjom pozarządowym, o których mowa w art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 tej ustawy, prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej, zwanych dalej "podmiotami uprawnionymi".

2. Zlecanie realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej nie może obejmować:

    1) ustalania uprawnień do świadczeń, w tym przeprowadzania rodzinnych wywiadów środowiskowych;

    2) opłacania składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne;

    3) wypłaty świadczeń pieniężnych.

3. (uchylony)

4. Zlecenie realizacji zadania z zakresu pomocy społecznej odbywa się po uprzednim przeprowadzeniu konkursu ofert.

5. Do zlecania zadań, o których mowa w ust. 1, stosuje się przepisy ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Istniejące wersje czasowe art. 25a
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
zmieniony przez
2012.06.08
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 25a. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 26
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 26. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 27
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 27. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 28
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 28. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 29
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 29. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 30
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 30. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 31
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 31. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 32
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 32. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 33
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 33. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 34
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 34. (uchylony)

Istniejące wersje czasowe art. 35
Tekst ujednolicony przez redakcję na dzień:
2009.01.01
2009.10.21 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2009 r. nr 175, poz. 1362
2010.03.12
uchylony przez
2013.02.07 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2013 r. poz. 182
2015.01.30 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2015 r. poz. 163
2016.06.29 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2016 r. poz. 930
2017.09.22 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2017 r. poz. 1769
2018.08.08 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2018 r. poz. 1508
2019.08.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2019 r. poz. 1507
2020.10.26 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2020 r. poz. 1876
2021.12.09 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2021 r. poz. 2268
2023.05.12 Tekst jednolity
ujednolicony przez
Dz. U. z 2023 r. poz. 901
Pokaż wszystkie w jednym oknie

Art. 35. (uchylony)

 
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN
Szanowny Użytkowniku !
Prosimy o zapoznanie się z poniższymi informacjami oraz wyrażenie dobrowolnej zgody poprzez kliknięcie przycisku "Zgadzam się".
Pamiętaj, że zawsze możesz wycofać zgodę.

Serwis internetowy, z którego Pani/Pan korzysta używa plików cookies w celu:

  • niezbędnego zapewnienia prawidłowego działania Serwisów (utrzymania sesji),
  • realizacji funkcjonalności ułatwiających obsługę Serwisu,
  • analizy statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
  • zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu wyświetlenia reklam produktów własnych i klientów reklamowych.
Pliki cookies

Są to pliki instalowane w urządzeniach końcowych osób korzystających z Serwisu, w celu administrowania Serwisem, dostosowania treści Serwisu do preferencji użytkownika, utrzymania sesji użytkownika oraz dla celów statystycznych i targetowania reklamy (dostosowania treści reklamy do indywidualnych potrzeb użytkownika). Informujemy, że istnieje możliwość określenia przez użytkownika Serwisu warunków przechowywania lub uzyskiwania dostępu do informacji zawartych w plikach cookies za pomocą ustawień przeglądarki lub konfiguracji usługi. Szczegółowe informacje na ten temat dostępne są u producenta przeglądarki, u dostawcy usługi dostępu do internetu oraz w Polityce prywatności i plików cookies.

Administratorzy

Administratorem Pana/Pani danych osobowych w związku z korzystaniem z Serwisu internetowego i jego usług jest Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o. Administratorem danych osobowych w plikach cookies w związku z wyświetleniem analizy statystyk i wyświetlaniem spersonalizowanych reklam są partnerzy Wydawnictwa Podatkowego GOFIN sp. z o.o., Google Inc, Facebook Inc.

Jakie ma Pani/Pan prawa w stosunku do swoich danych osobowych?

Wobec swoich danych mają Pan/Pani prawo do żądania dostępu do swoich danych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania danych, prawo do cofnięcia zgody.

Podstawy prawne przetwarzania Pani/Pana danych osobowych
  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z wykonaniem umowy.

    Umowa w naszym przypadku oznacza akceptację regulaminu naszych usług. Jeśli zatem akceptuje Pani/Pan umowę na realizację danej usługi, to możemy przetwarzać Pani/Pana dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.

  • Niezbędność przetwarzania danych w związku z prawnie uzasadnionym interesem administratora.

    Dotyczy sytuacji, gdy przetwarzanie danych jest uzasadnione z uwagi na usprawiedliwione potrzeby administratora, tj. dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług, jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora.

  • Dobrowolna zgoda.

    Aby móc realizować cele:
    - zapamiętania Pani/Pana decyzji w Serwisach w zakresie korzystania z dostępnych opcjonalnie funkcjonalności,
    - analiz statystyk ruchu i reklam w Serwisach,
    - wyświetlania spersonalizowanych reklam produktów własnych i klientów reklamowych w związku z odwiedzaniem niniejszego Serwisu internetowego partnerzy Wydawnictwa Podatkowego Gofin sp. z o.o. muszą mieć możliwość przetwarzania Pani/Pana danych.

Potrzebna jest Nam Pani/Pana dobrowolna zgoda na zapisy w plikach cookies w celach realizacji powyższych celów.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami prosimy o wyrażenie dobrowolnej zgody na zapisywanie informacji w plikach cookies przez kliknięcie przycisku „Zgadzam się” lub „Nie teraz” w przypadku braku zgody. Istnieje możliwość skorzystania z „ustawień zaawansowanych” plików cookies w celu określenia indywidualnych zgód na zapis wybranych plików cookies realizujących wybrane cele.
Wydawnictwo Podatkowe GOFIN sp. z o.o., ul. Owocowa 8, 66-400 Gorzów Wlkp., tel. 95 720 85 40, faks 95 720 85 60